Fiziologiyasi va gigiyenasi


D orm ondorilar (vitam inlar)



Download 12,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet239/252
Sana09.06.2022
Hajmi12,83 Mb.
#647569
1   ...   235   236   237   238   239   240   241   242   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)

D orm ondorilar (vitam inlar). 
Darmondorilar organizmning 
m o'tadil faoliyat ko'rsatishi uchun zarur bo'lgan organik birik- 
malardir. Darm ondorilar juda ko'plab fermentlar tarkibiga kiradi, 
bu esa m oddalar almashinuvida darmondorilarning ahamiyati juda 
muhim ekanligini tushuntirib beradi.
Darm ondorilar gormonlar ta'sirini yaxshilaydi hamda organizm- 
ni tashqi muhitning noqulay omillari ta'siriga chidamliligini oshi- 
radi (infeksiya, tashqi muhitning yuqori va past haroratlari hamda 
boshqalar). Ular o'sishni stimullatsiyasi, jarrohlik operatsiyalari- 
dan keyin va hujayralarni, to'qim alarni tiklanishi uchun zarur.
K o'plab fermentlar va gormonlardan farqli o'laroq vitam in­
lar odam organizmida hosil bo'lm avdi. Ularning asosiy manbayi 
bo'lib meva va sabzavotlar hisoblanadi, lekin ular go'sht, sut, 
baliqlar tarkibida ham saqlanadi. Organizm uchun vitam inlar ju da 
kam m iqdorda talab etiladi, lekin ularning yetishmasligi yoki kam- 
ligi m a'lum yo'nalishdagi fermentlarning hosil bo' lishini buzadi va 
avitaminoz - kasalligini chaqiradi.
Vitaminlar ikkita katta guruhga bo'linadi: 1) suvda eruvchilar;
2) yog'da eruvchilar.
Suvda eruvchi vitaminlar guruhiga В guruhi vitaminlari, С va 
PP vitaminlar kiradi.
Y og'da eruvchi vitam inlar guruhiga A va A,. D, E, К vitam in­
lari kiradi.
В vitamini (tiamin, anevrin) o'rm on y o n g 'og 'i, tozalanm agan 
gurunch, yaxshi maydalanm agan nonda, arpa va suli yormalarida 
saqlanadi, lekin uning miqdori pivo achitqilarida va jigarda juda 
kattadir. 7 yoshgacha bo'lgan bolalarning bu vitaminga bo'lgan ta- 
labi bir kecha-kunduzda 1 mg, 7 yoshdan 14 yoshgacha 1,5 mg,
14 yoshdan boshlab 2 mg va voyaga yetgan odamlarda 2 -3 mg ni 
tashkil etadi.
O vqatlar tarkibida Bj vitamini yetishm aganida beri-beri kasal- 
ligi rivojlanadi. Kasalning ishtahasi yo'qoladi, juda tez charchaydi, 
sekin-asta oyoq muskullarida holsizlanish paydo bo'ladi. So'ngra
www.ziyouz.com kutubxonasi


oyoq muskullarining sezuvchanligi vo'qoladi. k o ‘rish va eshitish 
nervlari jarohatlangan singari faoliyat ko'rsatadi, uzunchoq va orqa 
miva hujayralari o'ladi. oyoq va q o ‘llaming paralichi boshlanadi. 
O 'z vaqtida kasallikning oldi olinmasa, organizm o ‘ladi.

Download 12,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   235   236   237   238   239   240   241   242   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish