Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet185/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

daqiqa­
lik hajm
deyiladi.
Bu k o ’rsatkichlar voyaga yetgan odamlarda o'zaro mos holda 
72 va 60 ham undan ko'proqni tashkil etadi.
Sistola paytida qorinchalardan haydalgan qon miqdorini va 
1 daqiqadagi yurakning qisqarish sonini bilgach, yurakning daqiqa­
lik hajmini aniqlash juda oson. Agar yurakning sistolik hajmi 
70 sm3 g aten g b o is a . yurakning qisqarish soni daqiqasiga 75 mar­
ta bo'lsa, daqiqalik hajm 70. 75 = 5250 sm3 ga teng bo'ladi
Sport bilan shug'ullangan odam larda yurakning daqiqalik haj- 
mining ortishi, asosan. sistolik hajmning kattalashishi hisobiga yuz 
beradi, bu paytda qisqarish sonini jiddiy bo'lm agan holdagi tez- 
lashishi kuzatiladi. M ashq qilmagan odamlarda qonning daqiqalik 
hajmi, faqatgina yurak isbining tezlashishi hisobiga ortadi.
M a’lumki, yurakning qisqarish chastotasi tezlashgan paytda
www.ziyouz.com kutubxonasi


yurakning umumiy pauzasining davomiyligi qisqaradi. Bu xu- 
losadan shu narsa kelib chiqadiki, sport bilan shug'ullanm agan 
odamlarda yurak unchalik ham samarali ishlamaydi va juda tez 
charchaydigan bo'ladi. Sportchilarda yurak-qon tomirlari kasal­
liklari bilan sport bilan shug'ullanm agan odamlarga nisbatan ancha 
kam kasallanishi hech kimga sir emas. Juda yaxshi mashq qilgan 
sportchilarda yurakning sistolik hajmi 200-250 sm3 gacha yetishi 
m um kin.
Yurakdagi elektr hodisalar. 
Yurakning faoliyati ham barcha 
qo'zg'aluvchan to'qim alar faoliyatidagi kabi elektr hodisalar bilan 
birga kechadi. Ishlayotgan yurakdagi elektr hodisalarni qayd qilish 
usuli 
elektrokardiografiya
deb nomlanadi. Q o'zg'algan yurakdagi 
hosil bo'luvchi elektr hodisalarni qayd qiluvchi sezuvchan asbob 
elektrokardiograf
deb vuritiladi.
MaMumki, elektr maydonining kuchli chizig'i potensiallar ayir- 
masi hosil bo'ladigan joydan hamma tom onga qarab tarqaladi. 
Yurak ko'krak qafasida nosemm etrik joylashgani singari, uning 
elektr o ‘qi ham nosimmetrik joylashgan. Shuning uchun q o 'z g 'a l­
gan yurakda yuzaga keluvchi potensiallar ayirmasini qayd qilish 
uchun elektrokardiografning elektrodlarini odam tanasidagi elektr 
o'q ig a nosemmetrik bo'lgan ikki nuqtasiga qo'yiladi. K o'pchilik 
holatlarda elektrokardiograf o'ng va chap q o 'llar bilan (birinchi 
bog'lanish), o'ng q o'l va chap oyoq bilan (ikkinchi bog'lanish), 
yoki chap qo'l va chap oyoq bilan (uchinchi bog'lanish) biriktirila- 
di (ulanadi).
Q o'zg'algan yurakda yuzaga keluvchi potensiallar ayirmasi 
juda ham past darajali kuchlanishga egadir (voltning mingdan biri) 
shuning uchun elektrokardiografda kuchaytiruvchi asbob mavjud. 
Yurakning elektr faolligini qayd qilishda elektrokardiogarfning 
harakatdagi qog'oz tasmasiga chiziqcha yoziladi va unga 

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish