Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet179/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

9. 7. Qon aylanishi
Qon aylanishining ahamiyati. 
Qon o ‘zining hayotiy zarur 
funksiyalarini doimiy harakatda bo'lgandagina bajara oladi. Qon­
ning organizmdagi harakati. uning tinimsiz aylanishi qon aylani­
shining mohiyatini tashkil etadi.
Organizmning ichki muhitini doimivligini qon aylanishi tizimi 
a'zolari ta'm in etadi. Qon aylanishi tufayli barcha a ’zolarga va 
to'qim alarga kislorod. to ‘yimli moddalar, tuzlar, gormonlar, suv 
olib boriladi va organizmdan almashinuv mahsulotlari chiqariladi. 
To'qim alarni issiqlikni juda past o ‘tkazganligi sababli, issiqlikni 
odam tanasidagi a'zolardan teriga va tashqi muhitga o'tkazilishi, 
asosan, qon aylanishi hisobiga bajariladi. Organizmni va uning 
barcha a ’zolarining faoliyati qon aylanish a'zolari funksivasi bilan 
chambarchas bog'liq.
Katta va kichik qon aylanish doiralari. 
Yurak va qon tomirlari 
faoliyatlari tufayli qonning aylanishi bajariladi. Tomirlar tizimi ik- 
kita: katta va kichik qon aylanish doiralaridan iborat.
Katta qon aylanishi doirasi 
yurakning chap qorinchasidan, 
qonni aortaga chiqarilishi bilan boshlanadi. Arterial qonning yo'li 
arteriyalar bo'ylab davom etadi, y a ’ni yurakdan uzoqlashishiga 
qarab tarmoqlanadi va ulardan eng maydalari kapillarlarga shox- 
lanadi, y a ’ni ularning qalin turi butun organizmni qamrab oladi. 
Kapillarlarning nozik-yupqa devorlari orqali to ‘yimli moddalarni
285
www.ziyouz.com kutubxonasi


va kislorodni to ‘qimaiararo suvuqliklarga beradi, Hujayralarning 
hayot faolivati mahsulotlari bu paytda to'qim aiararo suyuqliklar- 
dan qonga tushadi, kapillarlardan qon mayda venalarga tushadi va 
ular q o ’shilib ancha virik venalar hosil qiladi va yuqorigi hamda 
pastki kovak venalarga qo'y iladi. Yuqorigi va pastki kovak venalar 
vena qonini, katta qon aylanish doirasi tugaydigan o :ng bo'lm a- 
chaga olib keladi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish