Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

Bolalarning yoshi
Tovushli reaksiyalar
1,5 yosh lik
shovqinli: 
a-aa, g-int, b n - u v
a boshq.
2 - 3 oylik
a ncha turli tu m a n shovqinli
4 oy lik
c h o l g 'u asbobi chalga ndek: 
al-le-ye,
agi
va boshq.
7 - 8 ,5 o ylik
turli s o ’zlarni b o 'la k l a b aytish: 
ba-ba,
da-da, a-na
8 ,5 - 9 o ylik
b o ’laklarni q o vshib aytish - turli into- 
n ats ivalar bilan so 'z la rn i takrorla sh
Shovqin-suronli g ‘uvlash - bu tovush va nafas apparatlarini 
sekin-asta so'zlar tovushini bajarish uchun tayyorlovchi mashq- 
lardir.
Tovush apparatlarining retseptorlarini q o ’zg'atish g'uvlash va 
turli so'zlarni boTaklab aytish payti, ko‘p martalab eshitish zona- 
sining q o ‘zg ’atilishi bilan birgalikda kechadi.
Bolaning erta tilini chiqish reaksiyasi voyaga yetgan odamlar 
bilan aloqasining o'rnatilishi emotsional bog'lanishlarni qo'llab 
quvvatlanishini ta'm in etadi.
Tilning chiqishi oldidan tovushli reaksiyalarning o 'z vaqtida 
va faol rivojlanishi atrofdagi odamlar bilan muamola qilish uchun 
yetarlicha muhim; agar bola bunday muloqotdan mahrum etiladi- 
gan sharoitda bo; Isa, uning tovush reaksiyalari so'nadi va gapirish 
funksiyasining rivojlanishi kechikadi.
Qulay sharoitlarda bolalar bir yoshlik paytida 6-1 0 tagacha od- 
diy so‘zlarni (
o-na

o-ta, ay-ya. bo-bo, то-то
va hokazo) ayta ola- 
digan boTadi.
Aytiladigan so'zlarning rivojlanishi uchun harakat analiza- 
torlarining ishtiroki favqulodda muhimdir. Bolaning umumiy 
harakatchanligini chegaralash gapirish funksiyasining rivojlanishi- 
ga va bolaning barcha ruhiy rivojlanishiga (manfiy) salbiy ta'sir 
k o ’rsatadi.
N utqning rivojlanishida eshitishning ishtiroki juda zarur. Bola­
ning tili chiqquniga qadar eshitish a ’zolari buzilgan boTsa. uning 
gung bo’lib qolishga olib keladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


1- yoshning oxiriga kelib bolalar uchun ekstroretseptiv q o 'z g 'a - 
lishlar kompleksi aham ivatliroq bo'lib qoladi. shu jumladan, so ‘zlar 
ham. Shuni qayd qilish kerakki. 1 yoshdagi bolalar uchun ayrim 
predmetlarga emas balki qo'zg'atuvchilarkom pleksiga, у a'n i butun 
bir holatga reaksiya qilish xarakterli xususiyat bo 'lib qoladi. Lekin 
bu davrda bolalarning so'zlarga reaksiyasi o 'z-o 'zid a n ahamivat- 
li b o im asd an balki kompleks qo 'zg 'alish lar bilan aniqlanadi va 
faqat keyinchalik so 'z o 'z-o 'zid an b o ia d ig an signal ahamiyatini 
oladi (Kolsova). Bolalar hayotining 1- vili davomida dastlab ayrim 
tovushlarni avtish. so'ngra o 'z b o iak larin i va. nihovat, so'zning 
o'zini aytishi uchun faol m ashqlar bajariladi.
Bolalar tom onidan ayrim nutqli tovushlar yoki ularning kombi- 
natsivalari atrofdagilar tom onidan aytiladigan so'zlar singari bevo- 
sita ta'sir ko'rsatuvchi q o'zg'atuvchi signallar kabi ta'sir ko'rsat- 
ganidan boshlab gapirish boshlanadi. Bunday holat bolalarning
1- yoshning oxirida va 2- yoshning boshida yuz beradi. shu paytdan 
boshlab nutq signallar signali bo'lib qoladi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish