Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

ME’DA SEKRETSIYASINING MIYA BOSQICHI
Bu bosqichni tajribada boshqalaridan ajratib o’rganish mumkin. Buning
uchun itning qizilo’ngachi kesilib, uning ikki uchi bo’yindan tashqariga
chiqariladi va me’dasiga fistula o’rnatiladi (46-rasm). Itning oldiga ovqat
qo’yilsa, it ovqatni chaynab yutadi. Ammo luqma qizilo’ngachdan me’daga
yetib bormaydi, uning kesilgan uchidan tashqariga chiqarib tashlanadi. Biroq bu
xilda soxta ovqatlantirilgandan keyin oradan 5-10 daqiqa o’tgach, me’dadan
shira ajrala boshlaydi. Shira ajralishini ovqat yeyiladigan tanish sharoitga,
ovqatning ko’rinishiga va hidiga nisbatan hosil bo’lgan shartli reflekslar,
shuningdek ovqatni
chaynab yutilganda qo’zg’algan ta’m sezish va
mexanoretseptorlardan vujudga kelgan shartsiz reflekslar ta’minlaydi. Bu
reflekslarning efferent yo’li adashgan nerv tarkibida o’tgan. Adashgan nerv
kesilsa, soxta ovqatlantirish shira ajralishini paydo qilmaydi. Me’da
sekretsiyasining itlarda topilgan miya bosqichiga oid qonuniyatlari odamlarga
ham xos.
Bu bosqichdagi sekretsiya ko’proq uzunchoq miyadagi ovqatlanish
markazining qo’zg’aluvchanligiga bog’liq. Ovqat tegishli sharoitda (toza
xonada, chiroyli idishlarda va h.k.) iste’mol qilinganda, taomlar mazali,
hushbo’y bo’lganda uning qo’zg’aluvchanligi ortadi. Bundan tashqari,
taomlarga turli ziravorlar qo’shilganda ham shira ajralishi kuchayadi. Issiq
iqlimda, jum

---

---