Fiziologiya oraliq nazorat javoblari-2021-yil tayyorladi: ulug’bek qudratillayev barcha kursdoshlarimga omad tilayman

Капиллярларда қон айланиши, унинг аҳамияти, қон оқиш тезлиги.
 қон ўзанининг энг кенг жойи;
 қоннинг 5% ҳажми сақланади;
 қон оқимига 25% қаршиликни ташкил қилади;
 қон оқимининг тезлиги 0,5-1 мм/сек.;
 қон босими: артериал қисмида
 25-30мм.сим.устунини, веноз қисмида 10-15 мм.сим.уст.
 организмда жами 40 млрд. капилляр бор,
 навбатчи капиллярлар ишлайди;
 уларнинг алмашинув юзаси 1000 м2 га тенг.
қон оқимининг тезлиги 0,5-1 мм/сек.;

“Навбатчи” капиллярга таъриф беринг.

Inson organizmida doimo hamma kapillyarlar bir vaqtda ishlamaydi. Ya’ni ma’lum bir kapillyarlar faoliyat korsatadi. Ba’zilari esa dam oladi. Faoliyat ko’rsatayotgan kapillyarlar navbatchi kapillyarlar deyiladi
Артериа пульс эгри чизиғини чизинг, унинг фазаларини белгиланг.
Артериал пулс деб –систола вақтида босимнинг
кўтарилиши натижасиди артериялар деворининг ритмик тебранишларига
айтилади. Артериялар девори тебранишини (пулсни) юзаки жойлашган
артерияларни пайпаслаш йўли билан аниқлаш мумкин. Одатта пулсни:
билак, (а.radiаlis), чакка (а. tempоrаlis), тақим (а.dоrsalis pedis), уйқу (а.
corotis) ва бошқа артерияларда аниқлаш мумкин.
Веналар бўйича қон харакатига имкон яратувчи вакторларни айтинг.
Қонни юракга қайтаришга имкон яратадиган факторлар
• юрак қисқаришнинг энергияси;
• мушак насоси;
• веналардаги клапанлар;
• нафас насоси;
• юракнинг сўриш қобилияти;
• томирлар тизимидаги босимлар градиенти;
• диафрагманинг харакати
Томирларда қон оқиш тезлиги.
Аортада - 50 см/сек
Аралаш типдаги томирларда - 25-30 см/сек.
Каршилик томирлари кичкина артерия ва артериолаларда - 5 мм/сек
Капиллярлар - 0,5-1 мм/сек
Сиғим томирлар - 6-14 см/сек
АБ бошқариш механизмлари.
Нерв Гуморал
Нафас этаплари?
ташқи муҳит ва ўпка орасидаги газлар алмашинуви – ўпка вентиляцияси
- ўпкадаги газлар билан организмдаги қон орасида газлар алмашинуви

- қон билан газларни транспорти- О2ни ўпкадан тўқималарга, СО2ни тўқималардан ўпкага

- қон билан тўқима орасида газ алмашинуви- О2тўқималарга, СО2 тўқимадан қонга ўтади
- тўқималарда О2ни истеъмол қилиб СО2ни чиқариш (ички нафас олиш).