Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

Nazorat savoli

Zichlikni qanday usullar yordamida aniqlanadi

25-Laboratoriya ishi:Paraxorni nazariy va amaliy xisoblash.
Ishdan maqsad: Paraxorni nazariy xisoblashni o’rganish

Ish uchun kerakli jihozlar: stalagmometr, benzol, aniline, nitrobenzol, termometr, stakan, probirka

Nazariy qism

A.I.Bachinskiy tomonidan suyuqlik sirt tarangligini va uning zichligini bog’liqligini aniqlangan

δ = K(ρ_c – ρ_b)⁴ (3)

δ-sirt tarangligi, K-proporsionallik koeffisienti, ρ_c-suyuqlikning zichligi,

ρ_b-shu sharoitda bug’ning zichligi. Odatdagi temperaturadagi suyuqlikning zichligi bug’ zichligidan kattaroq bo’ladi. Shuning uchun (3) tenglama quydagicha bo’ladi δ=K ρ⁴_{c ,} K= δ/ρ⁴_c

Tenglamaning ikkala qismidan 4 darajali ildiz olinib qiyin molyar massani o’ng va chap qismiga ko’paytirsak quydagi tenglama kelib chiqadi; K^1/4 M / ρ_c (4) K ^1/4M­- doimiy qiymat bo’lib temperaturaga bog’liq emas bu kattalik paraxor deb ataladi (grekchadan olingan bo’lib) Fazo degan ma’noni beradi. Paraxor –P xarfi bilan belgilanadi. Bu yerda (5) P = δ ^¼ M/ ρ_c ; xisoblab chiqib V_M=M/ρ (V_M) molyar xajm (6) P = δ ^1/4 V _M

Agar δ=1 bo’lsa P=V_M, ya’ni paraxor xajmiy o’lchangan ega bo’ladi, bu paraxorning fizik tenglamasini ko’rsatadi. Demak turli birikmalarning paraxorlarini taqqoslanish suyuqliklar bir xil sirt tarangligiga ega bo’lgan xaroratdan ularning molyar xajmlari taqqoslanishiga tengdir. Paraxor adaitib kattalik xisoblanadi yani molyar paraxor aloxida atom xalqaga bog’ qiymatlariga ega.

Yuqoridagilardan kelib chiqib bu birikmalarning paraxorlari kiritilgan.

№	Nomlanishi	ρ	nomlanishi	ρ
1	Vodorod	17,1	Oddiy bog’	0
2	Uglerod	4,8	Qo’sh bog’	23,2
3	Kislorod	20	3 bog’	46,6
4	Zfir bog’ uchun kislorod	18,4	3 a’zoli xalqa	16,7
5	Gidroksid ionidagi kislorod	13,3	4 a’zoli xalqa	11,6
6	Azot	12,5	6 a’zoli xalqa	6,1
7	Xlor	54,3
8	Oltingugurt	48,2
9	Brom	68

Ishning borishi : Tajriba

O’qitubchidan olingan 2 xil organic moddaning sirt tarangligi stologmetr usuli yordamida o’lchash va ularning paraxorlarini (5) formula yordamida xisoblash, Berilgan jadvaldan foydalanib benzol, aniline, nitrobenzol paraxorlari xisoblanadi

Xisobot 1 olingan natijalar asosida garfik tuziladi abscissa o’qiga –temperatura ordinat –o’qiga sirt taranglik koifitsenti joylashtiradi. 2.organik brikmalar paraxorlar xisoblanadi.

Nazorat savollar.

Bachinskiy formulasini yozing.

26-laboratoriya ishi. Saxarimetr yordamida saxarozaning gidrolizlnish reaksiyasi kinetikasini o‘rganish
Ishdan maqsad: Saxarozaning gidrolizlanish reaksiya kinetikasini o‘rganish.