Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun



Download 5,9 Mb.
bet18/93
Sana31.12.2021
Hajmi5,9 Mb.
#212032
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   93
Bog'liq
2 5307891515505249164

Tajriba .

Stakan (1) ga sovutgich aralashma (muz solingan suv) quyib , deyarli to‘ldiriladi . Bo‘sh probirka (6) 0.01 gr aniqlikda tortiladi ; probirkaning og‘irligi g1 bilan belgilanadi . Bu probirkaga benzol quyiladi , bunda termometrning simobli sharchasi benzolga batamom botib turishi kerak .Shundan so‘ng benzol solingan probirka (6) qayta tortiladi ; uning og‘irligi g2 bilan belgilanadi , bunda probirkadagi benzolning og‘irligi g2-g1=g ga teng bo‘ladi . Termometr (10) probka (9) yordamida probirka (6) ga mahkamlanadi .

Stakanning qopqog‘i (2) hamda “havo ko‘ylagi” (4) stakandan chiqarib olinib , benzolli probirka (6) stakandagi muz solingan suvga botiriladi va kristallar paydo bo‘lguncha sovutiladi , bunda suv doim aralashtirib turiladi .

Kristallar paydo bo‘la boshlagan temperatura toza benzolning “ taxminiy“ muzlash temperaturasi t0 deb beigilab olinadi . So‘ngra benzolli probirka sovutuvchi aralashma ichidan chiqarib olinib , kristallari batamom erib ketguncha qo‘lda isitiladi . Benzolli probirka muzli suvga yana botiriladi , bunda qopqoq (2) yopiladi , ammo “ko‘ylak” (4) kiygazilmaydi va benzol shu holda taxminan t’o + 2o temperaturagacha sovutiladi . Bunda suv doim aralashtirib turiladi . So‘ngra aralashtirish to‘xtatiladi va probirka chayqatilmay , taxminan to +0.30 temperaturagacha ohista sovutiladi . Havo “ko‘ylagi” (4) tezda o‘z o‘rniga qo‘yiladi, unga probirka (6) mahkamlanadi va suyuqlikni aralashtirmay to- 0.5o ga yaqin temperaturagacha o‘ta sovutiladi . Aralashtirgich (11) ni yuqori ko‘tarib past tushirib o‘ta sovutilgan benzol muzlatiladi . Benzol kristallanayotganda temperatura tez ko‘tariladi .Termometr ko‘satgan eng yuqori daraja t0 lupa yordamida ko‘rilib, 0.002o gacha aniqlik bilan yozib olinadi ; bu temperature toza benzolning “haqiqiy” muzlash temperaturasi t o kamida 3 marta qaytadan topilishi kerak , bunda ketma – ket o‘lchangan temperatura orasidagi farq 0.006o dan ortmasligi lozim . Temperaturaning o‘rtacha arifmetik qiymati t0 deb olinadi .

Molekulyar og‘irligini topish uchun tekshiriladigan modda mashg‘ulot rahbaridan olinadi . Agar tekshirilmoqchi bo‘lgan modda suyuq bo‘lsa , rahbar shu moddadan necha gr olish kerakligini aytadi , bordi-yu qattiq modda berilsa , u aniq miqdorda tortib olinadi . Tortib olingan moddani benzolda eritish uchun , o‘simta nay (7) orqali probirka (6) ga tushiriladi . Probirkaga tushirilgan modda batamom erib bo‘lgandan so‘ng o‘simta nay (7) ning og‘zi probka bilan zich berkitiladi . Yuqorida ko‘rsatilgan metoddan foydalanib , eritmaning avval taxminiy muzlash temperaturasi , keyin esa haqiqiy muzlash temperaturasi t1 topiladi .

Shunday qilib , eritma muzlash temperaturasining pasayishi quyidagicha hosil qilinadi :

to – t1 = ∆ t

eritilgan moddaning molekulyar og‘irligi formula (3) bilan hisoblab chiqariladi .



  1. Termometr probirka (6) ning devorlariga tegmasligi va aralashtirgich (11) termometrga ishqalanmasligi kerak .

  2. Benzol kristallarining batamom erib ketganligini kuzatish kerak , aks holda eritmani o‘ta sovutib bo‘lmaydi .

  3. Tajriba davomida sovutuvchi aralashma ichida hamma vaqt etarli miqdorda muz bo‘lishi kerak ; muzli suvni aralashtirib borishni ham unutmaslik kerak .

  4. Eritmani har gal darajaning ma’lum o‘ndan bir ulushigacha (taxminan 0.5o ga yaqin darajada) birdek o‘ta sovutish zarur .

  5. Termometr ko‘rsatishini yozib olish vaqtida ham sovutuvchi aralashmani aralashtirib turish zarur ; ammo tez – tez aralashtirish yaramaydi (nima uchun ?).


Download 5,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish