Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
72 
materialining muvaffaqiyatli o‘zlashtirilishiga yordam beradi, talabalarning fikrlash qobiliyatini 
oshiradi. Pestalossining «O‘z vaqtida berilmagan savol yo‘qotilgan xazinadir», degan dono so‘zlarini 
esdan chiqarmaslik kerak. V.A.Suxomlinskiy talabalarning o‘qituvchiga beradigan savollari ular 
faolligining namoyon bo‘lishi, «bilimlarni undirishning» zarur elementi, deb hisoblagan edi. Agar 
talabalarda o‘qituvchiga savollar bo‘lmasa, bu hol o‘qituvchini sergaklantirishi lozim. Talabalar 
passivligiga sabab nima, ularning qiziqmasligimi, tushunmasligimi yoki boshqa sabablar bormi, deb 
o‘ylashga majbur qilishi lozim. Oqilona berilgan savol uchun talabani rag‘batlantirish lozim. 
Talabalarning e’tiborini yuqori darajada tutib turishga mantiqiy savollar deb ataladigan, ya’ni 
talabani ijodiy fikrlashga undovchi savollar yordam beradi. Bunday metodik usul bayonni xilma-xil 
qiladi, bundan tashqari, talabalarni savollarga javob qaytarishga tayyorlaydi, bu esa talabalarning 
darsni diqqat bilan tinglashiga olib keladi. 
Talabalar charchashining oldini olish usullaridan biri dars o‘tish uslublarining xilma-xil bo‘lishi, 
darsning eng unumli qismidan o‘rganilayotgan o‘quv materialini o‘zlashtirish uchun foydalanishdir. 
Tajribali o‘qituvchilar talabalar o‘zlashtirishi qiyin bo‘lgan materialni darsning birinchi yarmida bayon 
etadilar, takrorlash, talabalardan so‘rash va bilimlarni mustahkamlash ishlarini esa darsning ikkinchi 
yarmida o‘tkazadilar. 
Ma’lumki, o‘qitishning har qanday asosida inson faoliyatining muayyan qonuniyatlari, shaxs 
rivoji va ular negizida shakllangan pedagogik fanning tamoyillari va qoidalari yotadi. Insonning bilish 
faoliyati jarayonidagi mantiqiy bilish ziddiyatini hal qilishning ob’ektiv qonuniyatlari didaktik tamoyil 
- muammolilikka tayanadi. O‘qitishning hozirgi jarayoni tahlili asosida psixolog va pedagoglarning 
fikrlash muammoli vaziyat, kutilmagan holat va mahliyo bo‘lishdan boshlanadi, degan taliliy 
xulosalari haqiqatga yaqin ekanligini ko‘rinadi. O‘qitish jarayonida insonning o‘sha psixik, hissiy 
holati unga fikrlash va aqliy izlanish uchun o‘ziga xos turtki vazifasini bajarar ekan. 
Umuman olganda, innovatsion usullar quyidagi samaradorlikka olib keladi: 
- o‘qitish mazmunining yaxshi o‘zlashtirilishi; 
- tushunchalarni amaliyotda qo‘llash uchun sharoitlar yaratilishi; 
- o‘tilgan materialning yaxshi eslab qolinishi; 
- o‘z-o‘zini baholashning o‘sishi; 
Xulosa qilib olganda, to‘g‘ri qo‘llangan o‘qitish usuli yuqorida keltirilgan natijalarga erishtiradi 
va dars samaradorligining sezilarli oshishiga olib keladi. shu bilan birga talabalarni faol va mustaqil 
ishlashga o‘rgata olsakkina, biz tashabbuskor insonlarni tarbiyalay olamiz. Hammamizga ma’lum 
bo’lgan hozirgi kunda o’tiladigan faninng xususiyatidan kelib chiqib, dars mashg‘ulotini oldindan 
loyihalashi, talabalarga tushunarli bo’ladigan, qo‘llash uchun qulay bo‘lgan yangi texnologiyalar 
ustida ishlashi muhimdir hisoblanadi. 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. 
O`zbekiston Respublikasi 
“Ta’lim to’g’risidagi qonun” 
1997-yil 29-avgustda qabul qilingan
2. 
Oliy Majlisining IX sessiyasida
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” 
1997 yil 29 
avgustda qabul qilindi.