Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
359 
material va jihozlarni tadbiq qilish zarur. Binolarda temperaturani termostatik yo‘l bilan tartibga 
solishni amalga oshirish zarur.
Energiya tejashning katta qismi, takomillashtirilgan innovatsion texnologiyalarni tadbiq qilish 
jarayonida amalga oshiriladi. 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. I.Karimov “Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari 
va choralari”, Toshkent, 2009.-56 b.
2. I.Karimov “O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida havfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va 
taraqqiyot kafolatlari”, Toshkent,1997.-128 b.
3. T.Majidov “Noan’anaviy va qayta tiklanuvchi energiya manbalari”, Toshkent, 2014. 
FarGALS ANTISEPTIK VOSITASINING SPEKTRAL OPTIK ZICHLIGI
 
1 
R.R.Коbulov, 
2
А.А.Тursumetov, 
1 
А.А.Saydaliev, 
2
О.S.Rizaev 
1 
O’zR FA Fizika-Теxnika Instituti, 
2
O’zR SSV Toshkent Meditsina Pediatriya Instituti 
FarGALS- antimikrobiyal, antiseptik vosita bo’lib, yaralarni ya’ni, odam tanasidagi to’qimalarga 
yod bo’lgan mikro organizmlarni: bakteriya, mikroblar va viruslarni yo’q qilishga mo’ljallangan.
FarGALS preparati NPAF FarGALS Ma’sulyati Cheklangan Jamiyati tomonidan O'zbekiston 
Respublikasida ishlab chiqariladi. FarGALS preparati O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash 
vazirligining 2011 yil 30 dekabrdagi 342-sonli buyrug'iga binoan “Dori vositalari va tibbiy asbob-
uskunalar sifatini nazorat qilish Bosh boshqarmasi”da ro'yxatga olinib, “Antiseptik va yaralarni 
davolovchi vositalar” farmakoterapevtik guruhiga kiritilib, alohida muhim dorilar ro’yxatida turadi. 
FarGALS preparatiga Evrosiyo Patent idorasidan patent olingan [1]. FarGALS O’zbekiston dori 
vositalari bozorida sakkiz yildan buyon samarali ravishda qo’llanilib kelinmoqda, ammo uning turli 
xil xususiyatlari to’laligicha tadqiq etilmagan va respublikamizning etakchi ilmiy va tibbiyot 
muassasalari tomonidan o'rganilmoqda va uning yangi imkoniyatlari ochib berilmoqda [2-5]. 
Preparatning o'ziga xos xususiyatlari nafaqat O'zbekiston ilmiy ahli, uning xususiyatlari bilan tanish 
bo’lgan xalqaro ilmiy jamiyat tomonidan ham tan olingan.
FarGALS "bu avtotrofik temir oksidlovchi bakteriyalarning yashash muhitidan olingan steril 
suvli ekstrakti va kislotali reaktsiya pH = 3.0 ga teng. Biriktiruvchi ta'sirga ega bo’lib, qizg'ish rangdagi 
suyuqlikdir. Preparat to'qimalarga salbiy ta'sir ko'rsatmaydi. Tashqi foydalanish uchun mo'ljallangan. 
Hozirgi paytda ichki foydalanish imkoniyatlari o'rganilmoqda. 
Ko’pgina kasalliklarda, jumladan o’pka shikastlsnishiga qarshi kurashda bugungi kunda 
antibiotiklar faol qo'llaniladi, ammo ko'pincha ular vaqt o’tishi bilan kuchsiz ta’sir ko’rsatadigan bo’lib 
qoladi. Antibiotiklarga chidamli bakteriyalar tobora ko'payib bormoqda. Bunday bemorlarni davolash 
uchun bir qancha yangi davolash yo’llari ishlab chiqilgan va ulardan biri FarGALS mahalliy 
preparatidan foydalanishdir. Ko’pgina hollarda FarGALS preparati yordamida o'pkaning 
infektsiyasini engish mumkin. 
Hozirgi kunda antiseptik vositalar shu jumladan FarGALS tasir darajasini oshirish, tarkibini, turli 
konsentratsiya, tashqi tasirlar natijasida foydaliligini oshirish boyich ishlar olib borilmoqda. Bunday 
usullardan biri FarGALS preparatiga tashqaridan malum bir to’lqin uzunligidagi–monoxromatik 
yorug’lik yordamida preparatning antiseptik xususiyatlarini oshirish mumkinligidur. Ko’pgina 
antiseptik vositalar: furatsilin, mitelen siniy fotodinamik terapiya yordamida ta’sir kuchini 
faollashtirish jarrohlik faoliyatida ishlatiladi. Bu antiseptik vositalarning ta’sirini kuchaytirish uchun 
to’lqin uzunligi 630nm bo’lgan momnoxromatik nur yordamida ta’sir qilinadi. 
FarGALS preparatining foto dinamik xususiyatlari hali to’laligicha o’rganilmagan. Preparatining 
foto dinamik xususiyatlari o’rganish uchun uning spectral yutilish xarakteristikasini tadqiq qilish zarur. 
Taqdim etilayotgan ishda FarGALS preparatining spectral optik zichligi tadqiq qilingan. Bu ishni 
amalgam oshirishda METASH Spektrofatometri yordamida, 320nm dan 1000nm gacha bo’lgan 

---