Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

1-jadval. 
Nomi 
RA (α
j2000
) 
DEC (δ
j2000
) 
V mag 
Tipi 
V 839 Oph 
18
h
:09
m
:21
s
,26 
+09
0
:09
ʹ
:03ʺ,62 
8.8÷9.39 
W-Uma 
Tayanch yulduz haqida 
ma’lumot 
18
h
:09
m
:22
s
,173 
+09
0
:09
ʹ
:23ʺ,63 
4.28 
*
Atmosfera ekstinksiyasini hisoblashda tayanch yulduzning gorizontdan 30
0
yuqoridagi 
atmosfera massasi qiymatidan foydalanildi. Kuzatuv nuqtalari soni 1377 ta bo’lib, kuzatuv vaqti 22,95 
soatni tashkil etdi. Bu kuzatuv vaqti yulduzning o’zgaruvchanlik davridan 2,34 marta ko’p bo’lib, 
kuzatuv obyektining o’zgaruvchanlik davrini aniqlash uchun yetarli hisoblanadi. Astrotasvirlar Image 
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
350 400 450 500 550 600 650 700
Длина волны, нм
О
пт
ическ
ая
 плотн
ость (
от
н.ед
.)
Ряд1
Ряд2
Ряд3
Ряд4
а)
2
4
3
1
4
2
1
3
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
620
645
670
695
720
Длина волны, нм
Интен
сив
но
сть флуоресценции
 (о
тн
.ед.)
Ряд1
Ряд2
Ряд3
Ряд4
б)
1
3
2
4

---

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
240 
Reduction Analsys Facility (IRAF) dasturida bias, dark va flat tasvirlar bilan birlamchi qayta ishlandi 
va Aperture Photometry Package (APPHOT) va Digital photometric reuction package (DIGIPHOT) 
bolimlaridan foydalaninb apertura fotomeriyasi bajarildi: 
𝑆
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
=
(𝑅
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
−𝐷
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
)−𝐵
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
𝐹
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
−𝐵
𝑖𝑚𝑎𝑔𝑒
(1) 
Fotometrik tahlildan olingan yulduz kattaligi qiymatlari asosida V 839 Oph yulduzining 
ravshanlik o’zgarishining vaqtga bog’liqlik grafigi chizildi (1-rasm) va o‘zgaruvchanlik davri 
P=0
d
,40807963 ekanligi aniqlandi. 
1-rasm. V 839 Oph yulduzi ravshanlik o’zgarishining vaqtga bog’liqlik grafigi. 
Frequency Analysis and Mode Identification for Astroseismology (FAMIAS) dasturi asosida eng 
kichik kvadratlar va Fure funksiyasi yordamida ravshanlik egri chizig’ining o’zgaruvchanlik davri 
hamda takrorlanish chastotasi aniqlandi. “Minima 25c” dasturi yordamida Kwee & Van 
Woerdenlarning algoritimi orqali ravshanlik egri chizig’ining bosh va ikkilamchi minimum qiymatlari 
aniqlandi. Aniqlangan minimum qiymatlari: M
0
– birinchi minimum qiymati, P – davri, E – 
takrorlanish soni hisoblanadi va kuztuvlardan topilgan minimum qiymatlari bilan taqqoslandi (2-
jadval).
M
E
=M
0
+P·E 
HDJ M
E
=2457952,20467593+0,40807963*E 
(2-jadval) 
Minimum 
HJD 2457900+ 
Yulduz kattaligi Δm 
Min I 
52.20467593 
4.52 
Max I 
52.40931713 
5.11 
Min II 
53.22737269 
4.52 
Max II 
53.43181713 
5.11 
Shuningdek, AS CrB Oph yulduzi ham kuzatildi. Kuzatuv nuqtalari soni 718 ta bo’lib, kuzatuv 
vaqti 11,97 soatni tashkil etdi. Bu kuzatuv vaqti yulduzning o’zgaruvchanlik davridan 1.31 marta ko’p 
bo’lib, kuzatuv obyektining o’zgaruvchanlik davrini aniqlash uchun yetarli bo’ldi. AS CrB Oph 
yulduzining o‘zgaruvchanlik davri P=0
d
,38073 ga teng ekanligi aniqlandi. 
Ushbu ma’lumotlar: Maydanak va Samarqand observatoriyalarida hamkorlikda olib 
borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari natijalariga asoslangan. 

---