Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

vatt
⋅⋅⋅⋅⋅soat  (W
 
⋅⋅⋅⋅⋅
 
h) qo‘llaniladi. Bunda 1 W
 
⋅
 
h  =  3
 
600 W
 
⋅
 
s  =  3
 
600 J.
Amalda tok ishining karrali birliklari −  gektovatt
⋅⋅⋅⋅⋅soat  (gW⋅⋅⋅⋅⋅h),  kilo-
vatt
⋅⋅⋅⋅⋅soat  (kW⋅⋅⋅⋅⋅h) va megavatt⋅⋅⋅⋅⋅soat  (MW⋅⋅⋅⋅⋅h)dan ham keng foydalaniladi.
Bunda:
1 gW
 
⋅
 
h
 
=
 
100 W
 
⋅
 
h, 1 kW
 
⋅
 
h
 
=
 
10 gW
 
⋅
 
h, 1 MW
 
⋅
 
h
 
=
 
1
 
000
 
000 W
 
⋅
 
h.
Sarflangan elektr energiyani hisoblash
Sarflangan elektr energiya miqdor jihatdan
elektr tokining bajargan ishiga teng.
Agar sarflangan energiyani W deb belgilasak,
u holda uning ifodasi quyidagicha bo‘ladi:
W  =  IUt.
(3)
Elektr tokining bajargan ishi, ya’ni iste’mol-
chilarda sarflangan elektr energiya maxsus asbob −
elektr hisoblagich (schyotchik) yordamida hisob-
lanadi (82-rasm).
Elektr hisoblagich iste’molchilarga boradigan
zanjirga ketma-ket ulanadi. 83-rasmda elektr hisob-
lagichning xonadon elektr zanjiriga ulanish sxemasi
keltirilgan.
Hisoblagichning ko‘rsatishi kW⋅h hisobida bo‘-
ladi. Masalan, elektr dvigatelli hisoblagich yoki elektron elektr
hisoblagich 354,6 kW⋅h elektr energiya sarflanganini ko‘rsatayotgan
bo‘lsin. Bu hisoblagich o‘rnatilgan vaqtdan boshlab sarflangan elektr
energiyaning miqdorini bildiradi.
Odatda, sarflangan elektr energiya uchun to‘lov har oyda amalga oshi-
riladi. Masalan, bir oy oldin hisoblagichning ko‘rsatishi 312,2 kW
 
⋅
 
h ga,
bugungi ko‘rsatishi 354,6 kW
 
⋅
 
h ga teng. U holda bir oy ichida sarflangan
elektr energiyaning miqdori 354,6 kW
 
⋅
 
h
 
−
 
312,2 kW
 
⋅
 
h  = 42,4 kW
 
⋅
 
h ga
teng bo‘ladi.
Davlat tomonidan sarflangan har bir kW
 
⋅
 
h elektr energiya uchun
to‘lov miqdori aniq belgilab qo‘yilgan. 1 kW
 
⋅
 
h uchun belgilangan
to‘lov miqdorini bir oyda sarflangan elektr energiya miq-
doriga ko‘paytirib, elektr energiya uchun oylik to‘lov miqdori aniq-
lanadi.
82-rasm
83-rasm
Xonadon
elektr zanjiriga