Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

Ayrim moddalarning solishtirma qarshiligi (20
°°°°°C da)
¹
Moddalar
ρρρρρ,  10
10
10
10
10
−6 
−6 
−6 
−6 
−6 
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅m
¹
Moddalar
ρρρρρ,10
−6 
−6 
−6 
−6 
−6 
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅
Ω⋅m
1
Mis
0,017
5
Nikelin
0,4
2
Alyuminiy
0,028
6
Konstantan
0,5
3
Volfram
0,055
7
Nixrom
1,1
4
Temir
0,098
8
Xromel
1,4
Masala yechish namunasi
Uzunligi 2 m va ko‘ndalang kesimining yuzasi 0,5 mm
2
  bo‘lgan nixrom
simning qarshiligini toping.
  Berilgan:               Formulasi:                   Yechilishi:
l  = 2 m;
S
 
=
 
0,5
 
mm
2
   
=
 
0,5
⋅
10
−6
 
m
2 
;   
 R = ρ    .   
        R  = 1,1
⋅
10
−6
 
Ω⋅
m
⋅
                    =
ρ  = 1,1
⋅
10
−6
 
Ω⋅
m.
Topish kerak:
      R  −  ?
Javob:  R = 4,4 
Ω
.
1. Elektr qarshilik deb nimaga aytiladi va u qanday belgilanadi?
2. Qarshilik o‘tkazgichning uzunligiga bog‘liqligini tajribada qanday asoslab berish
mumkin?
3. Qarshilik o‘tkazgichning ko‘ndalang kesimi yuzasiga bog‘liqligi tajribada qay tarzda
asoslanadi?
4. Elektr qarshilikning o‘tkazgich uzunligi va ko‘ndalang kesimi yuzasiga bog‘liqlik
formulasi qanday ifodalanadi?
5. (4) formuladan foydalanib, elektr qarshilikning o‘tkazgich ko‘ndalang kesimining
diametriga bog‘liqlik formulasini keltirib chiqaring.
1. Uzunligi 100 m va ko‘ndalang kesimining yuzasi 2 mm
2
 bo‘lgan mis simning
qarshiligini toping.
2. Uzunligi 1 m, ko‘ndalang kesimining yuzasi 0,5 mm
2
 bo‘lgan simning qarshiligi
0,8  Ω ga teng. Sim qanday moddadan tayyorlangan?
3. Bir xil moddadan tayyorlangan ikkita o‘tkazgich sim bor. Birinchi simning uzunligi
5 m, ko‘ndalang kesimining yuzasi 0,1 mm
2
, ikkinchi simning uzunligi 0,5 m,
ko‘ndalang kesimining yuzasi 3 mm
2
. Qaysi simning qarshiligi katta va necha marta
katta?
4. Oldingizda xromel va mis sim turibdi. Ularning uzunligi va ko‘ndalang kesimining
yuzasi bir xil. Xromel simning qarshiligi mis simning qarshiligidan necha marta
katta bo‘ladi?
5. Ko‘ndalang kesimining yuzasi 0,5 mm
2
 bo‘lgan 2 Ω qarshilikli spiral tayyorlash
uchun qanday uzunlikda nikelin sim kerak bo‘ladi?
6. 2 m uzunlikdagi nixrom simdan tayyorlangan spiralning qarshiligi 4,4 Ω ga teng.
Simning ko‘ndalang kesimi yuzasini toping.
S
l
0,5
⋅
10
−6
 m
2
2 m
= 4,4 
Ω 
.