Fizika,2 qism 20


Koordinatalar uchun Galiley almashtirishlari



Download 159,73 Kb.
bet3/21
Sana05.01.2022
Hajmi159,73 Kb.
#319413
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
Nisbiylik nazariyasi elementlari (1)

Koordinatalar uchun Galiley almashtirishlari. Ushbu prinsiðning g‘oyasini tushunish uchun bir-biriga nisbatan

u(u const ) tezlik bilan to‘g‘ri chiziqli tekis harakat qilayotgan K (o‘qlari x, y, z) va K (o‘qlari x′, y′, z′ ) koordinata sistemalarini qaraymiz. Soddalik uchun K  sistema K ga nisbatan x o‘qi bo‘ylab

57

bu yerda harakat x o‘qi yo‘nalishida bo‘lganligi uchun ux = u, uy= 0, uz = 0 ekanligini e’tiborga oldik. Yozilgan tenglamalar koordinatalar uchun Galiley almashtirishlari deyiladi. Agar klas-



sik mexanikada vaqtning o‘tishi sanoq sistemasining harakatiga bog‘liq emasligini e’tiborga olsak, unda yuqoridagi tenglamalarga t = t  ni ham qo‘shish mumkin. Unda Galiley almashtirishlari quyidagi ko‘rinishni oladi. Shunday qilib, K   K uchun

58

harakatlanayotgan holni ko‘raylik (31- rasm). (Buning hech bir qiyinchiligi yo‘q, chunki koordinata sistemalarini masalani yechish uchun qulay qilib tanlash bizning o‘zimizga bog‘liq). Vaqtni hisoblashni koordinata o‘qlarining boshlari ustma-ust tushgan momentdan boshlaymiz. Biror t vaqt o‘tgandan keyin siste- malar 31- rasmda ko‘rsatilgandek joylashsin. Bu vaqt davomida



K  sistema K ga nisbatan x o‘qi yo‘nalishida r0  ut vektorga ko‘chadi. Endi A nuqtaning har ikkala sistemadagi koordina-

talari orasidagi bog‘lanishni topaylik. 31- rasmdan ko‘rinib turibdiki,



r r   r0  r   ut.

(15.1)


Òenglikni koordinata o‘qlaridagi proyeksiyalari yordamida yoza- miz:

x x  ut,

y y,

z z ,

(15.2)


31- rasm.

u

A

Z

x x  ut, y y,

z z, t t .

(15.3)



Download 159,73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish