Fizika,2 qism 20

Òezliklarni qo‘shishning relativistik formulasi

Ma zm uni : tezliklarni qo‘shish formulalari; tezliklarni qo‘shish formulalarining natijalari.

Òezliklarni qo‘shish formulalari. 16- § da klassik fizikadagi tezliklarni qo‘shish formulasi

→ → →

v  v  u

(18.1)

yorug‘lik tezligiga yaqin tezliklar uchun tajribalar natijalari bilan mos kelmasligi haqida yozilgan edi. Bu yerda v va v  jismning K

va K inersial sanoq sistemalaridagi tezliklari, u — sistemalari- ning bir-birlariga nisbatan harakat tezliklari.

Lorens almashtirishlari yordamida topilgan tezliklarni qo‘- shish formulasi quyidagi ko‘rinishga ega:

c2

Ushbu ifoda tezliklarni qo‘shishning

deyiladi.

(18.2) formuladan ko‘rinib turibdiki, agar v, v va u tez- liklar yorug‘lik tezligidan juda kichik bo‘lsa,

u  v  1

c2

bo‘ladi va ifodaning maxraji birga teng bo‘lib, (18.2) ifoda klassik mexanikadagi tezliklarni qo‘shish formulasi (18.1) ga o‘tadi.