Физика звезд Тема Введение. Основные понятия физики звезд Т. Ахунов

Astronomiyada kompyuter usullari 1-Mavzu. Kirish. Fanning asosiy tushunchalari T. Axunov

O’zMU Astronomiya va atmosfera fizikasi kafedrasi

Toshkent - 2020

Umumiy o’quv yuklamasi – 94 soat
 
Shu jumladan:
Ma’ruza – 24
Seminar mashg’uloti – 28
Amaliy mashg’ulot – 30
Mustaqil ta’lim – 40
Asosiy adabiyot

• Jeffrey R. Chasnov. Introduction to Numerical Methods (Lecture notes), The Hong Kong University of Science and Technology, 2012
• Harvey Gould, Jan Tobochnik, Wolfgang Christian. “An introduction to computer simulation methods. Applications to Physical Systems”. Pearson Education, Inc., publishing as Addison Wesley, 2007
• Х. Гулд, Я. Тобочник. Компьютерное моделирование в физике. М.: Мир, 1990.

Астрономия фанининг ривожланишида компьютерларнинг роли бениҳоя юқоридир. Катта ҳажмдаги маълумотларни таҳлил қилиш, бўлаётган ҳодисалар механизмини тушуниб етиш, бўлиши мумкин бўлган жараёнларни олдиндан айтиш шулар жумласидандир. Кузатув маълумотларини таҳлили натижасида биз содир бўлаётган астрономик жараёнларни тушунишга ҳаракат қиламиз. Учраши мумкин бўлган ҳар қандай масалани ечиш учун қуйидагиларни билиш керак.
1) қўйилган масалани назарий жиҳатдан тўғри тушуниш;
2) масалани математик ифодалаш;
3) қўйилган математик масаланинг сонли ечиш усулини билиш;
4) ушбу сонли усулда ҳисоб-китоб олиб борадиган комьпютер дастурини яратиш ва уни ишга тушириш;
5) олинган натижаларни тўғри талқин қилиш.
Астрономияда компютерлар асосий қуйидаги йуналишларда ишлатилиши мумкин. Энг асосийларини санаб ўтамиз.
1) Назарий масалаларни ечиш учун (математик моделлаштириш ва уни тенгламалар ёрдамида ечиш);
2) Маълумотлар базасини яратиш (йиғилган кузатув ва назарий маълумотларни умумлаштириш ва сақлаш, масалан, каталоглар кўринишида);
3) Кузатувларни автоматлаштиришда;
4) Ўқитишда фойдаланишда;
5) Алоқа ва ахборот алмашиш воситаси сифатида (халқаро компьютерлар тармоқларида ахборот алмашиниш).