Fizika va kimyo

5. Elektrolit eritmalar - 2 soat.

Seminar savollari:

1. 
   Elektrolit eritmalarni noelektrolit eritmalardan farqi qanday?
   
2. 
   Izotonik koeffitsient nima? Uni aniqlash usullari qanday?
   
3. 
   Gidratlanish (solvatlanish) hodisani izohlang.
   
4. 
   Dissotsiyalanish darajasi va izotonik koeffitsient orasidagi bog‘liqlikni analitik ifodasini keltiring.
   
5. 
   Aktivlik, o‘rtacha aktivlik, aktivlik koeffitsienti va o‘rtacha aktivlik koeffitsientlari orasidagi bog‘liqlik qanday?
   
6. 
   Eritmaning ion kuchini qanday aniklash mumkin?
   
7. 
   Debay-Xyukkel nazariyasini asosiy tushunchalari haqida nima bilasiz?
   
8. 
   Muvozanat konstantasi nima?
   
9. 
   Ostvaldning suyultirish qonunining matematik ifodasini izohlang.
   
10. 
    Bufer eritmalarning bufer ta’siri misolida tushuntiring.
    

Mustaqil ishlash uchun mavzuga oid masalalar:

1. 298 K 1/32 N sirka kislota eritmasining solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi 0,02870 Om^-1 m^-1. Agar N⁺ va SNzSOO^-- ionlarining harakatchanligi 34,98 va 4,09 Om^-1 m² bo‘lsa, dissotsiyalanish darajasi, dissotsiyalanish konstantasi topilsin.

Echish:

1. 
   Dissotsiyalanish darajasini  tenglamadan topiladi.
   

λ_∞ va λ_V qiymatlarini tenglamaga qo‘yamiz:

2. 
   Dissotsiyalanish konstantasini Ostvald tenglamasidan topamiz:
   

2. 0,01 N KCl eritmasini 291 K da qarshiligi 408 Om ga teng, uning solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi 0,1225 Om^-1m^-1. SHu temperaturada 0,01 N KNO₃ eritmasining qarshiligi 423 Om. Agar K⁺ va NO₃^- ionlarining harakatchanligi mos ravishda 6,45 va 6,16 Om^-1 m² bo‘lsa, KNO₃ eritmasining solishtirma va ekvivalent elektr o‘tkazuvchanligi hamda elektr o‘tkazuvchanlik koeffitsienti topilsin.

3. NH₄OH eritmasining qanday konsentratsiyasida dissotsiyalanish darajasi 2 % bo‘ladi? Bunda gidroksil ionlarining konsentratsiyasi qanday? NH₄OH ning elektrolitik dissotsiyalanish konstantasi 1,79·10^-5.

4. 291 K da 5 %li Mg(NO₃)₂ eritmasining solishtirma va elektr o‘tkazuvchanligi 4,38·10^-2 Om^-1 cm^-1, zichligi 1,038 g/sm³ ga teng. Eritmaning ekvivalent elektr o‘tkazuvchanligi hamda dissotsiyalanish darajasi topilsin.

5. 20°S da solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi 0,25 Om^-1m^-1 bo‘lgan 0,02 N KS1 eritmasi bilan to‘ldirilgan elektr o‘tkazuvchanlikni o‘lchaydigan idish 82,4 Om qarshilikni ko‘rsatadi, 0,005 N K₂S0₄ eritmasi bilan to‘ldirilgan esa 326 Om ni. Idish doimiysi va K₂S0₄ eritmasining ekvivalent elektr o‘tkazuvchanligini hisoblang.