Fizika va kimyo

invariantli (F=0)

monovariantli (F=1)

bivariantli (F=2) bo‘ladi.

Masalan: R-const da tuzning to‘yingan eritmasi monovariantli (F=1), chunki haroratning har bir qiymatiga ma’lum konsentratsiyali to‘yingan eritma mos keladi.

To‘yinmagan eritma – bivariantli (T, S)

Gazlar aralashmasi – bivariantli ( ta’sir etuvchi parametrlar –R, T, va V. Lekin, R va T o‘zgartirilsa, V – o‘z-o‘zidan o‘zgaradi. V ni RV=nRT tenglamadan aniqlanadi. Demak, ideal gazlar erkinlik darajasi 2ga teng).

Gibbsning fazalar qoidasi.

Sistemaning tashqi parametrlari (R, T) o‘zgarsa, muvozanat buziladi: eritma konsentratsiyasi o‘zgaradi yoki biror faza yo‘qoladi, yoki yangi faza hosil bo‘ladi. Bu kabi o‘zgarishlar sistemada yangi muvozanat yuzaga kelgunga qadar davom etadi. Fazalarni bu kabi bir-biriga aylanishida o‘zgaradigan parametrlar soni fazalar qoidasi asosida topiladi.

Fazalar qoidasi komponentlar, faza, sistemaning erkinlik darajasi kabi tushunchalar orasidagi munosabatni ko‘rsatadi.

Sistemaning erkinlik darajasi Gibbsning fazalar qoidasi asosida topiladi.

K komponentli geterogen sistemada erkinlik darajasi bilan fazalar sonining yig‘indisi komponentlar soni +2 ga teng