Fizika va kimyo

T=const- izotermik jarayonda gaz ideal bo‘lsa,

ΔU=0 bo‘ladi va Q_t=A= PΔV kelib chiqadi, ya’ni sistema berilgan issiqlik hisobiga ish bajaradi.

2. 
   V=const - izoxorik jarayonda ΔV=0
   

A=PΔV=0 va Q_v=ΔU bo‘ladi, ya’ni sistemaga berilgan issiqlik uning ichki energiyasi o‘zgarishiga sarf bo‘ladi.

3. 
   R=const - izobarik jarayonda
   

Q_r=ΔU+ PΔV=U₂ – U₁+ R(V₂ – V₁)=( U₂+ RV₂) – (U₁+ RV₁)

Bundan ( U₂+ RV₂) = N₂

(U₁+ RV₁) = N₁

Q_r= N₂– N₁=ΔN,

ya’ni sistemaga berilgan issiqlik uning entalpiyasi o‘zgarishiga sarflanadi.

4. 
   Q_t= const – adiabatik jarayonda
   

-ΔU=A

Sistema ichki energiyasining kamayishi hisobiga ish bajaradi.

Termodinamikaning birinchi qonunidan shunday xulosa chiqarish mumkin: energiya sarflamay turib ish bajarib bo‘lmaydi. Abadiy ishlaydigan dvigatelning bo‘lishi mumkin emas.

Ma’lumki, kimyoviy reaksiyalar, fizikaviy jarayonlar issiqlik ajralishi yoki yutilishi bilan boradi.

O‘zgarmas xajm yoki o‘zgarmas bosimda borayotgan qaytmas jarayonlarda doimiy haroratda ajralib chiqqan yoki yutilgan issiqlikning maksimal miqdori shu jarayonning issiklik effekti deyiladi.

Kimyoviy reaksiyadagi issiqlik effektini o‘rganuvchi termodinamikaning bir bo‘limi – termokimyodir.

Termokimyo – kimyoviy reaksiyalar issiqlik effektlarini; moddalarning bir agregat holatdan ikkinchiga o‘tishidagi issiqlik effektlarini, bir kristall holatdan boshqasiga o‘tishdagi energiya effektini; modda hamda sistemalar issiqlik sig‘imlarini o‘rganadi.