«fizika va kimyo» kafedrasi hayvonlar biokimyosi

 
 
Nukleoproteinlr oqsil va nuklein kislotalarning birikishidan hosil bo‘lgan 
murakkab birikmalardir. Nukleoproteinlar barcha tirik organizmlar hujayrasining 
tarkibida uchraydi va yadro hamda sitoplazmaning ajralmas komponenti 
hisoblanadi. 

---

Nukleoproteinlar o‘simliklarning tez o‘sayotgan va rivojlanayotgan 
organlarida uchraydi. Masalan, yosh o‘simliklar bargida, o‘sish nuqtasida, 
shuningdek urug‘ murtagida, gulning (changdonida ko‘p bo‘ladi. Nukleoproteinlar 
gidroliz qilinganda oqsillar (ko‘pincha gistonlar) va nuklein kislotalarga 
parchalanadi. Nukleoproteinlarning to‘liq gidrolizi sxemada keltirilgan. 
Mononukleotinlar. Nuklein kislotalar ikki xil bo‘ladi. Ribonuklein kislotalar 
(RNK) va Dezoksiribonuklein kislotalar (DNK), birinchi xil nuklein kislota 
tarkibida riboza, ikkinchi xil nuklein kislota tarkibida esa dezoksiriboza uchraydi. 
Nukleoprotenlarni ajratib olishda turli xil usullardan foydalaniladi. 
 
Ribonuklein kislota tiplarini organizmdagi vazifasiga qarab “baliq skeliti” 
organayzerini to’ldiring 
31-
 
tajriba. Dezokribonukleoproteinlarni jigar va taloqdan ajratib
olish 
Nukleopro
teinlar 
Oqsillar 
Aminokis-
lotalar 
Nuklein 
kislotalar 
Mononuk-
leotetlar 
Azot 
asoslari 
Uglevod 
kompo-
nenti 
Fosfat 
kislota 
O’симлик 
мойи 
сифати 
t-RNK 
RNK tiplarining vazifalari 
иRNK 
r-RNK 
РНК 

---

 
Nukleoproteinlarning bu turi xujayra yadrosining eng muhim tarkibiy qismi 
hisoblanadi. Shuningdek, ular yadroning oqsillari deb xam ataladi. Jigar, taloq, 
oshqozon osti bezi, buyrak nukleoproteinlarga boydir. Yadro oqsillarining 
xarakterli xossasi – tuzlarning kuchli eritmalarida (natriy xlorid va boshqalar) 
yaxshi eriydi va kislotali eritmalarida esa cho‘kmaga tushadi. 
Kerakli asboblar