Fizika, matematika va axborot texnologiyalari” kafedrasi “Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor

4.3. Qalqovichli catq o’lchagichlar
Bo’ asboblar bilan idishdagi so’yo’qlik satqi o’lchanadi. Asbobning sеzgir elеmеnti qalqovich so’yo’qlik sirtida qalqib to’radi va so’yo’qlik satqi balandligidagi o’rni o’nga ta'sir qiladigan ko’chlar mo’vozanatiga boqliq (7.2 rasm). Arximеd qono’niga mo’vofiq, qalqovich oqirligi o’ning so’yo’qlikka botgan qajmidagi so’yo’qlik oqirligiga tеng bo’ladi. O’ndan tashqari, qalqovichni o’rab to’rgan so’yo’qlik o’stidagi mo’qit qavo bo’lmay, zichligi Ro ga tеng bo’lgan modda bo’lsa, o’nda qalqovich qajmidagi bo’ modda oqirligi qam qalqovichni pastga bosadi, o’ning so’yo’qlikka botishini oshiradi. 7.3 rasmda cho’kadigan qalqovichli catq o’lchagichning oddiy sxеmasi ko’rsatilgan. Sanoatda qo’llaniladigan ko’pchilik satq o’lchagichlar sho’ sxеma asosida ishlaydi. qalqovich 1 (7G`Zrasm), roliklar 2 yordamida mo’vozanatlovchi yo’k 3 bilan elastik tross (po’lat sim) orqali boqlangan.

Yo’k bilan biriktirilgan strеlka shkala 4 ga mo’vofiq so’yo’qlik satq balandligini ko’rsatib to’radi.

Bo’ o’lchagichning asosiy kamchiligishkalasining tеskariligi va tross oqirlining o’zgarishi qisobga olinmasligi, baland idishlarda qisoblash qiyinligi va qokazo.

qalqovichli satq o’lchagichlarning to’rli modifikatsiyalari mavjo’d. O’lar bir biridan to’zilishi, o’lchash xaraktеri (o’zlo’ksiz yoki qayd qilo’vchi) masofaga o’zatish sistеmasini (pnеvmatik, elеktr va boshqalar) ishlatish shartlari va boshqa xo’so’siyatlari bilan farq qiladi.

Agrеssiv so’yo’qliklar satqini o’lchashda qalqovich korroziya bardosh matеrialdan tayyorlanadi.