Fizika fanidan

2-mashq. Goniometr yordamida yorug’likning to’lqin uzunligi­ni aniqlash

Kerakli asbob va materiallar: Goniometr, difraksion panjara, neon yoki vodorod lampasi.
ISHNING BAJARILISH TARTIBI

1. Goniometrni ishga tayyorlang va uning stolchasiga di­fraksion panjarani tushuvchi nurlarga perpendikulyar qilib o’rnating (3-rasm).

2. Ko’rish trubasidan kuzatib turib, uni o’ng yoki chap to­monga asta-sekin bupib, birinchi tartibli spektrni kuza­ting.

3. Okulyardati belgi chiziqni spektr ustiga to’g’rilang va burilish burchagi φ ni limbdan yozib oling.

4. Bu o’lchashlarni spektrning keyingi tartiblari uchun ham bajaring va olingan natijalarni jadvalga yozib oling.

5. Olingan natijalar asosida (2) formuladan foy­dalanib, kuzatilgan rangli chiziqning to’lqin uzunligini hisoblang.

6. Tajribani boshqa rangdagi spektr chiziqlari uchun ham takrorlang.

7. O’lchashdagi absolyut va nisbiy xatoliklarni baholang va 2-jadvalga yozing.

2-jadval

№

Spektr rangi

Φ

m

d, sm

λ, 10^8 sm

Izoh: Bu mashqlarni dastali maxsus darajalangan lineyka yordamida ham bajarish mumkin.