Fizika fanidan mustaqil ishi mavzu: galileyning almashtirishlari va nisbiylik principi

Bir vaqtlik tushunchasining absolyutligi. Galileyning nisbiylik principi bо’yicha barcha
inertsial hisoblash tizimida vaqt birdek tezlikda o’tadi (ya’ni soatlar birdek tezlikda
yuradi). Demak bir tizimda belgili bir vaqt mоmentida yuz beredigan voqealar ikkinchi
tizimda ham xuddi o’sha vaqt mоmentlarida yuz beradi. Bunday holatni vaqtning
absolyutligi deb ataydi. Shuning uchun tanlab olingan tizimdan mustaqil ikki voqeaning bir
vaqtda yuz berganligini tasdiqlash absolyut xarakterga ega bo’ladi.
Vaqt intervalining invariantliligi. 𝑡 = 𝑡′ turlanish fоrmulasining yordamida vaqt
intervalini almashtirish mumkin. Mayli qо’zg’aluvchi tizimda 𝑡1′ va 𝑡2′ vaqt mоmentlarida ikki voqea yuz bersin. Shu ikki voqea orasidagi interval

Qo’zg’olmaydigan hisoblash tizimida Bu voqealar 𝑡1 = 𝑡1′ va 𝑡2 = 𝑡2′ . vaqt

mоmentlarida bo’lib o’tti. Shuning uchun

tengliklariga ega bo’lamiz. Demak vaqt intervali Galiley almashtirishlarining invarianti bo’lib topiladi.