Fizika” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo‘yicha



Download 1,81 Mb.
bet12/35
Sana14.04.2022
Hajmi1,81 Mb.
#552660
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   35
Bog'liq
uslubiy ko\'rsatma 2021

n

t,
s

T,
s

I0,
kg.m2

m2
kg

n

t,
s

T,
s

I1,
kg.m2

I,
kg.m2

I

,%

1.
2.
3.








































O‘rta. qiymat










































O‘zlashtirish uchun savollar
1. Inersiya momenti deb nimaga aytiladi?
2. Burama tebranishni fizik mayatnik tebranishdan qanday farqi bor.
3. Trifilyar osgich qanday kuch ta’sirida tebranma harakat qiladi?
4. Ishchi formulani keltirib chiqaring.
5. Jismning inersiya momenti qanday aniqlanadi?
6. Ish bajarish tartibini aytib bering.


PO‘LAT STERJENNING ELASTIKLIK MODULINI ANIQLASH


Ishning maqsadi: qattiq jismlar deformatsiyasiga doir nazariy bilimlarni amalda qo‘llashni o‘rganish.
Kerakli jihozlar: elastiklik modulini aniqlaydigan qurilma, yuklar toplami, indikator, shtangensirkul, masshtabli chizgich.
NAZARIY QISM
Tashqi kuchlar ta’sirida qattiq jism zarralarining nisbiy joylashuvidagi har qanday o‘zgarishga deformatsiya deyiladi. Deformatsiyalangan jismning ichida kattaligi deformatsiyalovchi kuchga teng bo‘lgan aks ta’sir kuchi vujudga keladi. Bu kuchga elastiklik kuchi deyiladi. Elastiklik kuchlari jism zarralari orasidagi o‘zaro ta’sir natijasida yuzaga keladi. Jismlarning bir necha turdagi deformatsiyasi mavjud: cho‘zilish, siljish, buralish, egilish.
Deformatsiyaning har bir turi o‘ziga xos elastiklik kuchini hosil qiladi. Har qanday turdagi deformatsiyada yuzaga keladigan F elastiklik kuchi x deformatsiya (siljish) ga proporsional bo‘ladi:
(1)
bu yerda k - proporsionallik koeffitsienti. (1) tenglik Guk qonunini ifodalaydi.
Quyida deformatsiya turlaridan cho‘zilish va egilishni qisqacha ko‘rib chiqaylik.
a) cho‘zilishdagi deformatsiya. Sterjenning bir tomoni mahkamlangan bo‘lib, ikkinchi uchiga F kuch ta’sir etayotgan bo‘lsin. Sterjenning dastlabki uzunligi l bo’lsin. F kuch ta’sirida sterjen uzunligi  ga ortadi (1-rasm). nisbatga nisbiy deformatsiya deyiladi va u  (epsilon) harfi bilan belgilanadi, ya’ni
1 -rasm
(2)
nisbatga kuchlanish deyiladi va u (sigma) harfi bilan belgilanadi, ya’ni
(3)
bu yerda S - sterjen yuzasi. O‘lchashlar ko‘rsatadiki, elastiklik chegarasida nisbiy deformatsiya kuchlanishga to‘g‘ri proporsionaldir, ya’ni
yoki (4)
(4) tenglikda  - elastiklik koeffitsienti bo‘lib, unga teskari bo‘lgan kattalikka Yung moduli deyiladi, ya’ni
(5)
(4) tenglikni hisobga olib, (5) tenglikni quyidagicha yozamiz :
(6)
bu tenglikka ko‘ra elastik deformatsiyalarda kuchlanish nisbiy deformatsiyaga to‘g‘ri proporsionaldir. Agar =1 bo’lsa,
(7)
bo‘ladi. (7) ga ko‘ra Yung moduli son jihatdan nisbiy deformatsiya bir birlikka teng bo‘lishi uchun kerak bo‘ladigan kuchlanishga teng ekan.

Download 1,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish