Fizik modellashtirish eksperiment turlari Fizik modellashtirish (FM)

Aktiv eksperement

Aktiv eksperiment oldindan rejalashtirilgan bo'lib, uni amalga oshirish uchun minimal xarajatlar bilan kerakli modelni olish mumkin. Aktiv tajriba natijasida polinom shaklida matematik model olinadi:

У = А+В*Х₁+С*Х₂+…+N*X_n+…+ R*Х_к*Х_l+…+

+Т*Х_k*Х_l*X _m +… ,

bu yerda А, В, С,… - yaqinlashtirish koeffitsientlari. Х_к*Х_l Х_k*Х_l*X _m maxsulotlari Y funktsiyasi uchun kirish parametrlarining juft va ko'p o'zaro ta'sirini aniqlaydi.

Aktiv eksperiment eksperimentni rejalashtirish deb nomlangan usul yordamida o'tkaziladi. Tajribalarni rejalashtirish - bu muammoni kerakli aniqlik bilan hal qilish uchun zarur va yetarli bo'lgan tajribalar soni va shartlarini tanlash tartibi.

Shu bilan birga, ular harakat qilishadi: eksperimentlarning umumiy sonini kamaytirish; barcha omillarning bir vaqtning o'zida maxsus qoidalar - algoritmlarga muvofiq o'zgarishiga; eksperimentatorning ko'p harakatlarini rasmiylashtiradigan matematik apparatdan foydalanishga; har bir tajriba seriyasidan keyin aniq qaror qabul qilishga imkon beradigan aniq strategiyani tanlashga.

Rejalashtirilgan tajriba usulining qo‘llanish sohalari

Tajribani rejalashtirishda ishlatiladigan vazifalar juda xilma -xildir: jarayon uchun maqbul shartlarni qidirish; taxminiy formulalar tuzish; hodisalar mexanizmi haqidagi turli gipotezalardan eng maqbul gipotezalarni tanlash; jarayonga ta'sir qiluvchi asosiy parametrlarni tanlash; nazariy modellar konstantalarini baholash va takomillashtirish; o'rganish sxemalari tarkibi - xususiyatlari va boshqalar.