Fizik jarayonlar juda qadim zamonlardan buyon, hattoki eramizdan oldin ham odamlarning diqqat markazida bo'lgan

SIOLKOVSKIY KONSTANTIN EDUARDOVICH-(1857-1935)
Yer sun'iy yo'ldoshlari, kosmik kemalar, orbi-tal stansiyalami yaratish, uchirish va ularni tadqiq qilish bilan shug'utlanadigan fan-kosmonav-tikani hamda hozir koinot (kosmos)da son-sanoqsiz shunday apparatlar parvoz qilib yurganligini bilmagan bolani topish qiyin. Ana shu fanga asos solganlardan biri - Konstantin Eduardovich Siolkovskiyning nomi butun dunyo da mashhur.K. E. Siolkovskiy Rossiyaning Ryazan yaqinidagi Ijevskoye qishlog'ida dunyoga keldi. Otasi o'rmon xo'jaligi xodimi edi. O'n yoshida skarlatina (qizilcha) bilan og'rigan Konstantin Eduardovich deyarli garang bolib qoldi.Bola qulog'i yaxshi eshitmaganligi tufayli gim-naziyada o^’qiy olmadi va o'zi mustaqil shug'ullandi. Balog'atga yetgach, o'qituvchilik unvonini olish uchun imtihonlar topshirdi va dastlab Kaluga gubernyasida, so'ng Kaluga shahridagi bilim yurtlaridan birida fizika va matematika o'qituvchisi bo'lib ishlay boshladi, U bu yerda havoda parvoz qilish, aviatsiya va kosmonavtikaga oid ajoyib asarlar va qo’lyozmalar yozdi.Siolkovskiylarning katta oilasi juda oddiy hayot kechirgan. K. E. Siolkovskiyning Kalugadagi uymuzeyiga keluvchilar uning oddiy jihozlangan kabinetini, rovon-ustaxonasini ko'rishi mumkin; olim bu ustaxonada o'z qo'li bilan ko'plab model va asboblar yasagan. Uy tomi unga rasadxona vazifasini o'tagan. U tomda turib kichkina kuzatish trubasi orqali Quyosh, Oy, yulduzlar va sayyoralarni kuzatardi. Ana shunday faqirona sharoitda, qoloq bir shaharchada hech kimdan yordam olmagani holda buyuk kashfiyotlar qilgan K. E. Siolkovskiydan har qanday bola o'rnak olsa arziydi.Siolkovskiy asarlari olimlar e'tiborini jalb etdi va chet ellarda mashhur bo'la boshladi.K. E. Siolkovskiyning eng asosiy ilmiy asarlari kosmik raketalar va ularning koinotdagi parvoziga bag'ishlangan. Buyuk olim 1903-yil-da «Reaktiv asboblar bilan fazoni tadqiq etish» degan maqolasida sayyoralararo parvozlar qilish mumkinligini dunyoda birinchi bo'lib ilmiy ravishda asoslab berdi. Siolkovskiy faqat raketagina sayyoralararo kema bolishi mumkinligini isbotladi. U kosmik raketalar uchun alohida suyuq kimyoviy yonilg'i: suyultirilgan kislorod bilan vodorodni taklif qildi.Olim o'zining boshqa asarlarida raketaga kerakli kosmik tezlikni berish uchun «raketa poyezdlari» zarurligini yozdi. Endilikda biz ularni ko'p bosqichli raketalar deb ataymiz. Raketaning birinchi bosqichi yonilg'isi sarflanib bo'lgach, u ajralib Yerga tushib ketadi. Bunda ikkinchi bosqich dvigatellari ishga tushib, raketaning parvozi davom etadi.K. E. Sioikovskiy inson koinotda uzoq vaqt yashay va ishiay olishi uchun u yerda yirik orbital stansiyalar barpo etishni taklif qildi.Olirn texnika taraqqiy etishi bilan koinot albatta o'zlashtiriladi, deb hisoblardi. Olamda aqlli mavjudotlar yashaydigan ko'plab sayyo-ralar borligiga uning ishonchi komil edi. Ehtimol, Yerdan tashqaridagi ongli hayot o'z ravnaqiga ko'ra insoniyatni juda orqada qoldirib ketgandir. Siolkovskiy insoniyatning Quyosh sistemasiga: joylashishiga yordam beradigan texnik vositalarni taklif qilgan edi. Siolkovskiyning fikricha, odamlar kosmik fazoni o'zlashtira borar ekanlar, Yerning tabiati to'g'risida atohida g'amxo'rlik qilishlari lozim. Uning cho'llarni sug'orishda ishlatiladigan ap-paratlarni muvaffaqiyatli loyihalaganligining boisi ham mana shunda, olim havo yostiqchasida yuk va odam tashish g'oyasini ilgari surgan edi.K. E. Siolkovskiy ilm-fanning kelajagini oldindan ko'ra olishdek ulkan iste'dodga ega edi. Ammo buyuk olimning zamondoshlaridan hech biri uning ulug'vor orzulari bunchalik tez ro'yobga chiqishini kutmagan edi.