Fitotsenozlarning shakllanishi

Fitotsenozning turlar tarkibi
Fitotsenozning turlar tarkibi eng muhim belgi hisoblanadi. Shuning uchun ham turlar yig‘indisi flora yoki floristik tarkib deb yuritiladi. Turlar tarkibi biotsenozning xususiyati va tashqi qiyofasini belgilaydi. Har bir jamoada yuksak o‘simliklardan tashqari bir qancha bakteriyalar, suv o‘tlari, zamburug‘lar turi bo‘ladi. Fitotsenozda shunday turlar borki son jihatdan unchalik katta hajmni egallamaydi, lekin o‘zining ishtiroki bilan fitotsenozda muhitni boshqaradi. Misol uchun tuproq xususiyatini ifoda etadi. Bu esa fitotsenozga to‘liq tavsif berishga imkon yaratadi. Bunday o‘simliklarni muhitni belgilovchi — determinant o‘simliklar deyiladi. Fitotsenozning tarkibi uning hosil bo‘lish tarixini va yashab ketish xususiyatini belgilaydi. O‘rta Osiyo tog‘larida, jumladan Hisor tog‘ining ba’zi joylarida yakkam-dukkam archalarni uchratish mumkin. Bu shuni bildiradiki, shu yerlarda ham qadimda archazorlar mavjud bo‘lgan. Archazorlar siyraklashishi bilan bu yerlarning tuprog‘i, iqlimi, o‘simliklar qoplami kuchli o‘zgarishga uchragan. Fitotsenozning to‘liq turlar tarkibini to‘liq hisobga olish uchun ma’lum uchastkalardagi turlarning miqdorini bilish lozim bo‘ladi. Buning uchun fitotsenozdan bir necha namuna maydonchalari ajratib olinib, ularning tur soni aniqlanadi. Fitotsenozning turlar tarkibi va uning miqdor ko‘rsatkichi, iqlim sharoitiga, relefiga, tuproq tarkibiga, turlariing biologik xususiyatiga, antropogen omillar ta’siriga bog‘liq bo‘ladi. O‘zbekiston sharoitida cho‘l va adir mintaqasiga nisbatan tog‘ mintaqasida fitotsenozning florasi turlarga boy bo‘ladi.