Fitoterapiya

AMALİY MASHG'ULOT № 10- MAVZU: TERİ ZAMBURUG‘ VA VİRUSLAR KELTİRİB CHİQARGAN KASALLİKLAR FİTOTERAPİYASİ

Terining zamburug‘ kasalligi dermatomikozlar deb ataladi. Ular ko‘p uchraydi va piodermiyadan keyin ikkinchi o‘rinda turadi. Patogen zamburug‘larning turi har xil bo‘lib, unga terining kasallanishi yuzaki, epidermis jaroxatlanishi (turli rangdagi lishay), epidermis va tirnoqni mikrosporiya, trixotifiya va b. kiradi. Achitqi singari ko‘payadigan zamburug‘larga kandidalar kiradi. Ular terida va shilliq parda va ichki organlarda bo‘ladi.
Ushbu patogen zamburug‘larning keltirib chiqarilgan teri tirnoq va ichki organlarning kasalliklarini dovolashda mahalliy va umumiy ta’sir etuvchi zamburug‘larga qarshi turli dori preparatlaridan foydalaniladi. Masalan, umumiy ta’sir etuvchilar antibiotiklar (amfotersin, grizefulvin, nistatin, mahalliy ta’sir etuvchilarga bifonozin, mikozolon, ekfoderil teroizil va b. kiradi. Ular zamburug‘ni turiga qarab ishlatiladigan asosiy preparatlardir.
Shuning bilan birga dermatmikozlarda patogen zamburug‘larga qarshi ta’sir etadigan turli dorivor o‘simliklar qo‘llanishi mumkin. Bular o‘z ta’siri va ishlatilishi bo‘yicha asosiy bo‘lmasdan qo‘shimcha dovo preparatlari hisoblanadi. Bular qatoriga oq qayrag‘och qora moyi (dyogit) evkalipt, shumrut (chermuxa), qora terak, qon cho‘p, sarept xantali va boshqalar kiradi. Кuchli fungisid (zamburug‘larga qarshi ta’sirli) qayin va qarag‘ay qora moy qatrami hisoblanadi. Dermatozlarni davolashda toza qoramoy ishlatiladi. 5- 10% yoki salisil kislota yoki naftalin bilan birga qo‘llanadi.
Terining zamburug‘ kasalliklarida fitoyig‘ma preparatlari ham tavsiya etilishi mumkin. Masalan:
Dalachoy o‘ti – 20g; burusnika bargi, qirqbo‘g‘in o‘ti, moychechak guli, uchrangli gunafsha o‘ti – 15g-dan; bo‘ymadaron o‘ti, evkalipt bargi – 10g-dan. Yig‘mani aralashtiriladi. 5g yig‘mani 200ml qaynoq suvga solib, damlama tayyorlanadi. 100ml-dan kuniga 2 marta 2-3 xafta davomida ichiladi. Shu bilan birga yig‘ma dozasini 4 marta oshirib 1 litr qaynoq suvga solib tayyorlanadi. Terining kasallangan joyiga toza salfetkani xo‘llab qo‘yiladi yoki vannacha qilinadi. Кasallangan joyni fasadi kamayib, namligi kamaygandan so‘ng qoramoy saqlagan surtma (Vishnovskiy surtmasi) tirnoq gul nastoykasi va b. qo‘yiladi.
Vannacha uchun qoraqiz o‘ti, eman po‘stlog‘i, suli urig‘i, bo‘ymadaron o‘ti va b. qo‘llanishi mumkin.
Кandidozlarda yordamchi dori vositalari sifatida piyoz va sarimsoq piyozdan tayyorlangan preparatlar ishlatilishi mumkin.
Panja va tovon kadidazida quyidagi yig‘ma tavsiya etiladi.
1. Bo‘ymadaron guli, qashqarbeda o‘ti – 10grammdan; shotora o‘ti – 20g; 2 osh qoshiq yig‘mani 1 litr qaynoq suvga solib, 2 soat qoldiriladi. Кasallangan panja yoki tovonni suvga (38-400) solib, 15- 20 daqiqa ushlab turiladi. Yig‘ma yallig‘lanishga va zamburug‘ga qarshi ta’sir etadi.
Atirgulning, tog‘ jambulning, yalpizning, lavanda va ukropning efir moylari ham zamburug‘ga qarshi ta’sir etadi. Ular sirtga qo‘llash uchun ishlatiladi. Shu maqsadda mumyo ham (1g-100ml suvga) qo‘llash mumkin.