Fe'llarning modal shakllari va tuzilishi jixatidan turlari


-(a)y affiksi. Bu qo'shimcha ot, sifat, ravishdan fe'l yasaydi: kuchay, qoray, sarg'ay, ulg'ay, ko'pay, kamay, kabi



Download 109,59 Kb.
bet2/4
Sana23.04.2022
Hajmi109,59 Kb.
#576688
TuriKompozisiya
1   2   3   4
Bog'liq
FE\'LLARNING MODAL SHAKLLARI VA TUZILISHI JIXATIDAN TURLARI

-(a)y affiksi. Bu qo'shimcha ot, sifat, ravishdan fe'l yasaydi: kuchay, qoray, sarg'ay, ulg'ay, ko'pay, kamay, kabi.

  • -(a)y affiksi. Bu qo'shimcha ot, sifat, ravishdan fe'l yasaydi: kuchay, qoray, sarg'ay, ulg'ay, ko'pay, kamay, kabi.
  • -sira affiksi. Bu yasovchi ot, sifat, olmosh asoslaridan fe'l hosil qiladi: uyqusira, gumonsira, yotsira; sizsira, sensira kabi
  • -

lan affiksi. Bu qo'shma affiks (la-n) ot, sifat, sondan fe'l yasaydi: zavqlan, otlan, g'azablan, shodlan, ikkilan (-di) kabi.

  • lan affiksi. Bu qo'shma affiks (la-n) ot, sifat, sondan fe'l yasaydi: zavqlan, otlan, g'azablan, shodlan, ikkilan (-di) kabi.
  • -lash affiks. Bu qo'shma affiks (la-sh) ot, son, undov so'zdan fe'l yasaydi: ko'maklash, yordamlash, gaplash, salomlash, xayrlash kabi.
  • -ik, -iq affiksi. Bu qo'shimcha yordamida ot, son, ravish, sifatdan fe'l yasaladi: yo'liq, birik, kechik, zo'riq kabi.

-ir(-ur) affiksi. Ot va undovlardan fe'l yasaladi: gapir, tupur.

  • -ir(-ur) affiksi. Ot va undovlardan fe'l yasaladi: gapir, tupur.
  • -ira, -illa affikslari. Bu affikslar yordamida taqlid so'zlardan fe'llar hosil qilinadi: yarqira, yaltira; miltilla, taqilla, qizilla, vishilla kabi.
  • -n affiksi. Bu affiks ot va sifatdan fe'l yasaydi: changi(t), boyi(moq), tinchi(di) kabi.
  • Kompozisiya usuli bilan fe'llarning yasalishi
  • Bu usulga ko'ra ikki (ba'zan undan ortiq) so'z asosi birikib, qo'shma fe'llar hosil bo'ladi. Masalan: Mahmudho'ja Behbudiy Shahrisabzda qo'lga olinadi, so'ngra Qarshi shahriga keltirilib, Qarshi begi Tog'aybek tomonidan yovuzlarcha qatl etiladi. (SH.Turdiyev.)
  • Bu misoldagi qo'lga olinadi, qatl etiladi kompozisiya usuli bilan yasalgan qo'shma fe'llardir.

Qismlarining qaysi so'z turkumidan tashkil topishiga ko'ra qo'shimcha fe'llar 2 turga bo'linadi: 1) «ot-fe'l» qolipidagi qo'shma fe'llar: hikoya qilmoq, e'lon qilmoq, ifoda etmoq, qabul qilmoq, xursand bo'lmoq, hafa qilmoq kabi;

  • Qismlarining qaysi so'z turkumidan tashkil topishiga ko'ra qo'shimcha fe'llar 2 turga bo'linadi: 1) «ot-fe'l» qolipidagi qo'shma fe'llar: hikoya qilmoq, e'lon qilmoq, ifoda etmoq, qabul qilmoq, xursand bo'lmoq, hafa qilmoq kabi;
  • «fe'l-fe'l» qolipidagi qo'shma fe'llar: olib kelmoq, olib
  • bormoq, haydab yubormoq, borib kelmoq kabi.
  • Ikkinchi tur qo'shma fe'llarni aytib ko'r, aytib yur, aytib boq kabi qo'shimcha ma'no ifodalanishiga mos bo'lgan analitik shakllardan farqlash lozim.
  • Fe'lning modal ma'no ifodalovchi formalari.

Download 109,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish