Феъл сыз туркуми

Kelasi  zamon  shart-istak  fe'li  asosan,  nutq  so'zlanib  turgan  paytdan 

keyin  bajarilishi  shart  qilib  qo'yilgan  ish-harakatni  ifodalaydi.  Bunda  shart  fe'li 

---

 

17 

ergash  gapning  kesimi  vazifasida  keladi.  Masalan:  Ekin  yaxshi  parvarish 

qilinsa, hosil mo'l bo'ladi. Yoki: Bahor kelsa, atrof ko'rkam bo'ladi.  

 

Kelasi zamon shart-istak ma'nosi –sa qo'shimchasini qo'shish va tuslash 

bilan ifodalanadi.  

 

 

 

 

Birlik.         

       

Ko'plik. 

I shaxs  

bor–sa–m    

 

bor–sa–k 

II shaxs   bor–sa–ng   

 

bor–sa–ngiz 

III shaxs  bor–sa 

 

 

 

bor–sa–lar 

Yoki: 

 

 

Birlik.         

       

Ko'plik. 

I shaxs  

ishla–sa–m  

 

 

ishla–sa–k 

II shaxs   ishla–sa–ng 

 

 

ishla–sa–ngiz 

III shaxs  ishla–sa   

 

 

ishla–sa–lar 

 

 

Kelasi  zamon  shart-istak  fe'li  sodda  gapning  kesimi  vazifasida 

ishlatilganda istak, iltimos, maslahat kabi ma'nolarni ifodalaydi: Suvlar oqsa. 

Shaboda essa. 

 

Kelasi  zamon  shart-istak  fe'li  kerak,  bo'lmoq  kabi  modal  ma'noli  so'zlar 

bilan  qo'llanilganda  gumon,  taxmin,  noaniqlik  ma'nolarini  anglatadi.  Masalan: 

borsam kerak, gapirsa bo'ladi, o'qisam kerak kabi. 

 

Yoki: Ertaga yomg'ir yog'sa kerak.  

 

O'tgan  kelasi  zamon  fe'li  nutq  so'zlanib  turgan  paytdan  ilgari  bajarilishi 

istalgan yoki shart bo'lgan ish-harakatni anglatadi. Bu forma –sa qo'shimchasini 

qo'shish va tuslash, so'ngra edi to'liqsiz fe'lini keltirish bilan yasaladi:  

 

 

 

Birlik.               

Ko'plik. 

I shaxs  

o'qi–sa–m edi 

 

 

o'qi–sa–k edi 

II shaxs   o'qi–sa–ng edi   

o'qi–sa–ngiz edi 

III shaxs  o'qi–sa edi   

 

o'qi–sa–lar edi 

 

 

O'tgan  –  kelasi  zamon  shart  fe'li  sodda  gapning  kesimi  vazifasida 

qo'llanilganda, kelasi zamon istak ma'nosini ifodalaydi.  

 

Masalan: