Fazoda to‘g‘ri chiziq va tekislikka doir asosiy masalalar. Reja: Tekislik va uning tenglamalari



Download 87,42 Kb.
Sana11.02.2022
Hajmi87,42 Kb.
#443496
Bog'liq
Fazoda to‘g‘ri chiziq va tekislikka doir asosiy masalalar.



Fazoda to‘g‘ri chiziq va tekislikka doir asosiy masalalar.
Reja:

  1. Tekislik va uning tenglamalari.

  2. Tekislikning umumiy tenglamasi.

  3. Tekislikning umumiy tenglamasining xususiy hollalri.

Xulosa.
Adabiyotlar.

Fazoda ikki nuqta berilgan bo’lsin. Bu nuqtalardan bir xil masofada turgan nuqtalar to’plami (nuqtalarning geometrik o’rni) tekislik deb qaraladi.





Tekislikning fazodagi o’rnini uning koordinatalar boshqacha bo’lgan masofasi p ya’ni O nuqtadan unga o’tkazilgan OP perpendikulyarning uzunligi bilan, hamda O dan tekislik tomon yo’nalgan birlik vektor bilan aniqlash mumkin.


B uni (1) tenglikka qo’yamiz. (3) bu tenglama tekislikning vektor shaklidagi normal tenglamasi deyiladi. r vektor tekislikdagi ixtiyoriy M nuqtaning radus-vektori-o’zgaruvchi radus - vektor, vektor esa birlik normal vektor deyiladi.

(3) tenglamani proeksiyalar bilan yozamiz. … vektor bilan Ox, Oy,Oz koordinata o’qlari orasidagi burchaklarni mos tartibda ,, bilan, M nuqtaning koordinatalari m,x,y,z bilan belgilaymiz ya’ni, , bu holda (4) Bularni (3) tenglamaga qo’yamiz: (5). Bu tenglama tekislikning koordinata shaklidagi normal tenglamasi deyiladi.
Tekislikning umumiy tenglamasi
Mo(xo,yo,zo) nuqta Q tekislikka tegishli nuqta, esa Q tekislikka perpendikulyar bo’lgan nolmas vektor bo’lsin .
Agar M(x,y,z) nuqta Q tekislikdagi Mo nuqtadan farqli ixtiyoriy nuqta bo’lsa, u holda vektor vektorga bo’ladi, ya’ni bu vektorning skalyar ko’paytmasi nolga teng bo’ladi:

6) tekislikning vektor shaklidagi tenglamasini koordinata shaklidagi yozilsa , u holda


2-chizma
A(X-X0)+B(Y-Y0)+C(Z-Z0) (7) tenglama hosil bo’ladi.
Mo(xo,yo,zo) nuqtadan o’tib vektorga perpendikulyar bo’lgan tekislik tenglamasi deyiladi.
(7) tenglamani bunday ko’rinishida ham yozish mumkin: Ax+By+Cz +D=0 (8) bunda D= – (Axo+ Byo+Czo).

Tekislikning umumiy tenglamasining xususiy hollalriga qarab chiqamiz:
1. D=0 bo’lsin, bu holda (8) tenglama Ax+By+Cz=0 (9) ko’rinishni oladi. Bu (9) tenglama koordinatalar boshidan o’tgan tekislikni tasvirlaydi.
2. A=0 bo’lsin, bu holda (8) tenglama By+Cz+D=0 ko’rinishni oladi. Bundan ya’ni koordinatalar boshidan tekislikka o’tkazilgan perpendikulyar bilan absissalar o’qi orasidagi burchak 900 ga tengligidan Ox o’qiga parallel tekislikni tasvirlaydi.

3. B=0 bo’lsin, bu holda (8) tenglama Ax+Cz+D=0 (11) ko’rinishini oladi. Bu tenglama bilan tasvirlangan tekislik Oy o’qiga parallel bo’ladi. (4-chizma)
4. C=0 bo’lsin, Bu holda (8) tenglama Ax+By+D=0 (12) ko’rinishni oladi. Bu Oz o’qqa parallel tekislikni tasvirlaydi. (5-chizma)

6. B=0 va D=0 bo’lsin. Bu holda (8) tenglama Ax+Cz=0 (14) ko’rinishini oladi. Bu tenglama Oy o’qidan o’tgan (7-chizma) tekislikni tasvirlaydi.
7. C=0 va D=0 bo’lsin. Bu holda (8) tenglama Ax+By=0 (15) ko'rinishni oladi. Bu tenglama Oz o’qdan o’tgan tekislikni tasvirlaydi. (8-chizma)


Xulosa
Men ushbu mustaqil ish orqali fazoda ikki nuqta berilgan bo’lsin. Bu nuqtalardan bir xil masofada turgan nuqtalar to’plami (nuqtalarning geometrik o’rni) tekislik deb qaraladi. Tekislikning fazodagi o’rnini uning koordinatalar boshqacha bo’lgan masofasi p ya’ni O nuqtadan unga o’tkazilgan OP perpendikulyarning uzunligi bilan, hamda O dan tekislik tomon yo’nalgan birlik vektor bilan aniqlash mumkinligini bilib oldim.

A D A B I YO T L A R

  1. A.S. Piskunov. Differensial va integral hisob. T. «Uqituvchi»,1974 y ,31 – 49 betlar.

  2. L.E.Elsgolts. Differensialnie uravneniya i variatsionnoe ischislenie . M. ,»Nauka» , 1969 g. ,s .32–38, 68–82.

  3. L.S.Pontryagin. Differensialnie uravneniya i ix prilojeniya. M., Nauka , 1965 g., s.13–25 .

  4. M.S. Salohitdinov, O’.N. Nasritdinov. Oddiy differensial tenglamalar. T. «Uzbekiston» , 1994 y.,32 - 42 betlar.

  5. V.P. Minorskiy. Oliy matematikadan masalalar to’plami. T.

«O’qituvchi», 1977, 230-234 betlar.

  1. www.ziyonet.uz


Download 87,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish