Fayzulla boynazarov

ABDULLA ORIPOV
(1941)
1941-yil  21-martda Qashqadaryo viloyati  Koson  tumanining  Ne- 
ko'z  qishlog'ida dunyoga keladi.  Otasi  serfarzand oilani -  to 'rt qiz, 
to'rt o'g'ilni tarbiyalab voyaga yetkazdi.  Onasi Turdi Karvon qizi  meh- 
ribon, mehnatdan qo'li bo'shamaydigan jafokash ayol edi.
Abdulla Oripov o4rta maktabni tugatib, Toshkent Davlat  universite- 
tiga (1958)  o4qishga kiradi.  Ilk  ijod  durdonalari  bo'lmish  «Umr duch 
qilarkan»,  «Hali  oldindadir  go4zal  kunlarim»,  «Sendan  viroqda»,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

«Shovulladi  tun  bo'yi  shamol» she’rlari tezda 
yoshlar tiliga  tushdi.  Dastlabki  she’rlar to'plami 
«Mitti  yulduz»  nashr  qilingandan  so'ng  shoir 
nomi  ko'pchilikka tanish  bo'lib  qoldi.  Shundan 
so'ng  «Onajon»,  «Ruhim»,  «O'zbekiston», 
«Hayrat»,  «Yuzma-yuz»  she'rlar  to'plamlari 
birin-ketin chiqdi.
«Jannatga  yo'l»  (1978),  «Hakim  va  ajal» 
(1980),  «Yillar  armoni»  (1984),  «Ranjkom» 
(1988)  kabi  asarlarida  Abdulla  Oripov  talanti 
vorqin  namoyon  bo'lgan.  Shoirning  to'rt jildlik 
she’rlar to'plami  nashr qilindi.  Ko'plab she’rlari  boshqa tillarga tarjima 
qilingan.  Dantening  «Ilohiy  komediya»sini  o'zbek  tiliga  tarjima qildi. 
Shu asardan  ilhomlanib, «Jannatga yo'l» daramatik dostonini yaratdi.
Jahon  adabiyotida  Abdulla  Oripov  kabi  iste’dod  egalari  sanoqli 
ekanligiga guvoh  bo'lamiz.  Har bir millat adabiyotida bunday  iste’dodli 
shoirlar barmoq  bilan sanarli.
Dunyoda  shoirlar  ko'p.  Shoirlar  qancha  ko'p  bo'lsa,  adabiyot 
gulshani  turfa  gullar  bilan  shunchalik  go'zal  bo'ladi.  Biroq  bu  gullar 
ichida  ko'zga yarq  etib tashlanadigan,  hammasidan  go'zali  va tarovati 
bilan  o'ziga  maftun  etuvchi,  sehrlab  oluvchi  gullar  bo'ladi.  Abdulla 
Oripov ijodini eng sara, eng go'zal  gulga qiyos qilish mumkin.
Alisher Navoiydan  so'ng  necha  asrlar o'tdi.  Bu  asrlar silsilasida 
minglab  shoirlar  ijod  qildi.  Lekin  ularning  hech  biri  she'riyat 
maydonida Alisher Navoiydek yuksak cho'qqisiga  ko'tarila  olmadi. 
Abdulla Oripov, Erkin  Vohidov  kabi yangi  talantlarning yuzaga  kelishi 
uchun yana yuz yil  kerak bo'ladi.
Dunyodagi ayrim shoirlamingyuzlab she’rlari  ichidan bitta-ikkitasi- 
ni  saralab olish  mumkin.  Abdulla Oripovning deyarli  barcha  she’rlari 
sara asarlar qatoriga kiradi.
Yurtim,  senga she  r bitdim bu kun,
Qiyosingni topmadim aslo 
Shoirlar bor,  о 'z yurtim butun -  
Olam aro atagan tanho.
Ular she *ri uchdi ko ‘p  yiroq,
Qanotida kumush diyori.
Bir о Чка bor dunyoda biroq,
Bitilmagan dostondir bori:
Faqat ojiz qalamim manim 
О ‘zbekiston  Vatanim manim.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ushbu  she’r yangicha bir ohang,  yangicha  bir yorug‘  nur taratib 
turibdi. Go‘yo shoir shu bugunoq subhidamda turib, Vatanni yoniq dard 
bilan madh etgandek tuyuladi.
Shoir o‘zi  tug‘ilib-o‘sgan,  ulg‘aygan  ona yurtidan  go'zallik va yax­
shilik qidiradi.  So‘zining qudratini,  obrazli  tafakkurini  ona yurtiga 
bag‘ishlaydi.  0 ‘zbekiston-vatan  shoir uchun boqiy hayotning eng nurli 
makoni, ranggo-rang gullarga boy o‘lka.
Vatanni ta’riflash uchun eng go'zal tashbehlar ham kamlik qiladi.
Shoirning «Onajon» she’rida ham shunday muqaddas tuyg‘u yuksak 
ohanglar bilan, turfa ranglar bilan  ifodalangan.  Shoir uchun  eng  ulug‘ 
narsa  Vatan  va  Ona.  Hamma  shoirlar  uchun  ham  vatan  buyuk,  ona 
mo‘’tabar.  Biroq  vatanni,  onani  hech  kim  Abdulla  Oripovchalik 
qiyomiga yetkazib ta’riflab bera olmagan.
Balki sarson-arosatda 
Qolib ketmas bu tanim.
Kamolimni ko ‘rar bir кип 
Yurtim,  ona-Vatanim.
Abdulla Oripovning xizmatlari  e’tiborga olinib,  unga 0 ‘zbekiston 
Qahramoni unvoni berildi. U bir necha yillardan beri ijodiy ishni davlat 
ishlari bilan qo‘shib olib bormoqda. A. Oripov 0 ‘zbekiston Yozuvchilar 
uyushmasi raisi, senator.