Fayzulla boynazarov



Download 8,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/126
Sana01.01.2022
Hajmi8,27 Mb.
#280518
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   126
Bog'liq
Jahon adabiyoti (Fayzulla Boynazarov)

(Mil.  avvalgi 480-406-yillar)
Antik  muarrixlarning  hikoya  qilishlaricha, 
Evripid  mahoratli  so‘z  san’atkori  boMib,  uning 
talanti  Esxil  hamda  Sofokldan  ham  ustun  boMgan 
ekan.  Shoiming  adabiy  merosidan  bizgacha  17  ta 
tragediya  va  bitta  satirik  drama  yetib  kelgan. 
«Alkestida»,  «Medeya»,  «Heraklidlar»,  «Ippolit», 
«Genuba»,  «Herakl»,  «111 ij ogo ‘ у 1 ar»,  «Troyalik 
ayollar»,  «Elektra»,  «Ion»,  «Ifigeniya Tavridada», 
«Yelena»,  «Andromaxa»,  «Finikiyali  qizlar», 
«Ifigeniya Avlidada»  hamda  «Siklop»  deb  nomla- 
nuvchi dramasi jahon adabiyoti sahifalarini  bezab turibdi.
Ayniqsa, «Alkestida» tragediyasi mashhurdir.  Bu asarda inson taqdiri 
bilan bogMiq kuchli  falsafiy ma’no ifodalangan. Unda shoh Admet taqdiri 
bilan  bogMiq  voqealar, Alkestidaning sadoqati, jasurligi  haqida hikoya 
qilinadi.
Admetning  paymona  kuni  yaqinlashgan  sari  butun  Fessaliyaga 
shohning o‘limi yaqinligi haqidagi xabar tarqalib ketadi. Bundan hamma
www.ziyouz.com kutubxonasi


xafa edi.  Axir, Admetdek adolatli  podshohni  ular qayerdan  topishsin. 
Admetning  o‘miga  taxtga o‘tiradigan  boshqa  podshoh  adolatli  bo‘la 
oladimi? Yana zolimlik zanjirini  qattiqroq  bog‘lab, xalq  boshiga ne-ne 
kulfatlar yog‘dirmasa koshkiydi.
Kohinlar Artemida Admetning jonini  olishga  qaror  qilganligini 
aytishadi.  Artemida  Fessaliya  xalqi  o‘lmagan  shohiga  shunchalik 
qayg‘urayotganini  ko‘rib,  rahmi  keladi. Adolatli, mehr-muruvvatli  sho- 
hidan  ayrilib  qolsa,  xalq  boshiga  og‘ir  musibatlar  tushishidan 
cho‘chigan Artemida: Admet o‘miga yaqin qarindoshlaridan  biri jonini 
berishi  shart, deydi.  Ibodatxonaga borganlar shunga ham  shukur qilib, 
ko‘ngillari  biroz taskin  topib  qaytishadi.  Butun  Fessaliya xalqi  ichida 
Admet uchun o‘limga tayyor mard va jasur kimsa topilarmikan.
Vaqt tig‘iz, podshoh o‘miga o‘lishga rozi boMadigan odamni shoshi- 
linch  topish  kerak.  Admetning yaqinlari  o‘zaro  kelishib, Admetning 
qarib-qartayib qolgan otasidan rozilik so‘rashga qaror qilishadi.
Nahotki, u farzandi uchun jonini berishga rozi boMmasa, qariyaning 
bir oyog‘i  go‘r yoqasiga borib  qolgan  bo‘lsa,  bu dunyoda nima armoni 
ham  qoldi.  Yoshini  yashab,  oshini  oshagan  bo‘lsa;  nahotki  o‘z  o‘g‘li 
o‘rniga  o ‘lishga  rozi  boMmasa?!  Admetning  esa  hali  bu  dunyoda 
qiladigan ishlari juda ko‘p, qartayib, beli bukilib qolgan onasi-chi?!  Bu 
taklif har qancha og‘ir boMmasin,  onaizor jon-dili  bilan  rozi  boMishi 
tayin.
Hayot naqadar murakkab,  sirli.  Inson  zoti  bir kun, bir soniya bo‘lsa 
ham  yashagisi  keladi.  Boshqalami  qo‘ya turaylik,  qarib  qolgan  ota- 
onasi o‘gMining o‘miga jonini berishga rozi boMmaydi!
Bu  shum  xabarni  eshitib,  Alkestida  ich-ichidan  ezilib  ketadi. 
Admetdan  ayrilib  qolsa,  bu  ko‘rgilikka  qanday  chidaydi,  hijron 
azoblarini  qanday  ko‘taradi?  Alkestida Admet  uchun jonini Artemida 
qo‘liga topshirishga rozi  bo'ladi.
Mehribon  va  go‘zal  malikasidan  ajrab  qolish Admet  uchun  ham, 
barcha fessaliyaliklar uchun  ham  har qancha og‘ir judolik boMmasin, 
barcha paymona kunini qayg‘u bilan kutadi.
Paymona  kuni  Alkestida  bilan  xayrlashib  qolish  uchun  hamma 
ibodatxonaga boradi. Admet  esa sevgilisi  Alkestidaning o‘lishini  hech 
ham xohlamaydi, axir, u bu ayriliqqa qanday chidaydi!
Na iloj,  taqdir o‘yiniga chidash  kerak-da.  Admet ham  malika  bilan 
xayrlashishi  kerak.  Saroy  darvozasi  oldidan  o‘tib,  Appolonni  qarshi 
oladi. Ulug‘ pahlavonni quchoq ochib kutib olib, unga quyuq dasturxon 
yozadi.  Boshiga tushgan  qayg‘uni  mehmonga  sezdirmasdan  saroydan 
g‘amgin  chiqib  ketadi.  Appolon  dasturxondagi  taomlardan  yeb, 
sharbatdan ichib, Admetni uzoq kutadi. Yolg‘izlikdan siqilib, saroydagi
www.ziyouz.com kutubxonasi


sukunatdan  sarosimaga  tushadi.  Saroyda  ivirsib  yurgan  oqsoch  xotin 
mehmonga  mudhish judolikning  tafsilotlarini  aytib  beradi.  Appolon 
podshohning  mardligi  va  tantiligiga yana  bir  bora  tan  berib,  boshiga 
shuncha savdo tushibdiyu  nega  menga aytmadi.  deb  shosha-pisha  pay­
mona joyiga otlanadi.  Ulug'  pahlavonning ma'budlar bilan teng keladi­
gan  kuch-qudrati  bor edi.  U  malikani  oxirat  ma'budasi  Artemidaning 
changalidan qutqarib qoladi.  Saroyda xaloskor pahlavon sharafiga katta 
bazm beriladi.
«Alkestida»  tragediyasining  qisqacha  mazmuni  shundan  iborat. 
«Medeya»  tragediyasi  bundan  ham  qiziqarli,  bundan  ham  murakkab 
voqealar asosida yaratilgan.

Download 8,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish