Fayzulla boynazarov

E R N E S T   S E T O N -T O M P S O N
(1860-1946)
Hamma  adiblar  ham  tabiat  shaydosi  boMadi, 
tabiatni  sevadi,  ardoqlaydi  va asarlarida mehr bi­
lan  tasvirlaydi.  Ona tabiat  barchamizniki.  Aslida 
inson  ham  tabiatning  bir  boMagi.  Ernest  Seton- 
Tompsonning  barcha  asarlari  tabiat  va  inson 
haqida. Psixolog- olimlarning ta’kidlashicha, tabi- 
atga  mehr-muhabbat qo‘ygan  kishida mehr-shaf- 
qat,  saxovat  va  muruvvat  kuchli  boMar  ekan. 
Ernestning  deyarli  barcha  asarlari  tabiatga 
bagMshlangan.  Uning  «Men  bilgan jonivorlar», 
«QuvgMndilar  taqdiri»,  «Hayvonlar-qahramon- 
lar»,  «Mitti  yovvoyilar»,  «Rolber  o‘rmonida», 
«Jonivorlar  haqida  hikoyalar»,  «Shimoliy  hay­
vonlar hayoti»,  «Yovvoyi  hayvonlar hayoti»  kabi  asarlari  faqat bolalar- 
ninggina emas,  kattalaming ham sevimli  asarlaridir. Adibning ko‘pgina 
tillarga tarjima qilinib, chop etilgan  «Yovvoyi yo‘rg‘a» asarida tabiat va 
inson bilan  bogMiq qonuniyatlar o‘z ifodasini  topgan.
Ernest  1860-yil  14-avgustda Angliyada tavallud  topgan  boMsa-da, 
Kanada  m aktablarida  o ‘qib,  taMim  oladi.  Ularning  oilasi  boMg‘usi 
yozuvchi olti yoshga toMganda Kanadaga ko‘chib kelgan edi.  Maktabda 
o‘qib yurgan  kezlaridayoq  bola adabiyotga  ixlos  qo‘yadi,  bekor vaqtla- 
rida  turli  hayvonlarning  rasmini  chizish  bilan  m ashg‘ul  boMadi. 
Qadimiy Shotland hikoyalarini  berilib o‘qiydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Bobosi  asli  shotlandiyalik  boMib,  oiladagilar  bu  go‘zal  oMkaning 
tarixi va tabiatiga juda qiziqish bilan qarab, bobokalonlari yurtini qo‘m- 
sardi.  Ernest  shotlandlarning  ovchilik  sirlari,  yovvoyi  hayvonlarni 
qoMga  o‘rgatish  mahorati  haqida qiziq-qiziq  voqealami  eshitar,  xayoli- 
da jonlangan tasvirlarga rang berardi.
«Eshitish  boshqa,  ko‘rish  esa yanada yaxshiroqdir», -  degan  Ernest 
vaqt  topdi  deguncha  uzoq  qishloqlarga  yoM  olar,  qalin  o ‘rm onlar 
qo‘ynida  hayot  kechiruvchilar bilan  tezgina  do‘stlashib  olar,  ulardan 
olov atrofida yarim tungacha so‘ngsiz hikoyalami  tinglardi.
Ernest  yovvoiy  hayvonlar  tabiatini,  feM-atvorini  o ‘rganishdan 
erinmasdi.  Yovvoiy  hayvonlarni  tiriklayin  qoMga  tushirish  usullarini 
togMiklardan  o‘rganib,  bu  borada  ustasi  farang  boMib  ketadi.  «Bizdan 
ham  o ‘tib tushding», -  deb hazillashib qo‘yardi  sheriklari.
Ernest  tabiatning chinakam  shaydosi.  U  o‘z o‘quvchisini  tabiatning 
ajoyib  manzaralariga,  xilma-xil jonzotlar  orasiga yetaklab  boradi  va 
unda tabiatga muhabbat uyg‘otadi.