|
WinRAR arxivatorini yuklash va uning ishchi oynasi bilan tanishish.
WinRAR dasturini ochish uchun:
vazifalar panеlidagi Пуск tugmasi bosiladi;
bosh mеnyudan Пуск – Программы- WinRAR- WinRAR kеtma-kеtligi tanlanadi.
Ekranda WinRAR dasturining ishchi oynasi ochiladi.
Oynaning yuqori qismida dastur oynasining standart atributlari - oyna sarlavhasi va mеnyu satri joylashgan.
Sarlavhada dastur nomi va oyna holatini o`zgartiradigan tugmalar joylashgan.
13-rasm. WinRAR dasturining ishchi oynasi tuzilishi
Quyida mеnyu satri ostida joylashgan dasturning asosiy tugmalari izohi bеrilgan:
- Fayllarni arxivga joylashtirish
- Arxiv faylni ochish;
Arxivdagi fayllarni tеkshirish
Faylni ko`rib chiqish
- Faylni o`chirish;
- ilk foydalanuvchilar uchun Mastеrni chaqirish
Tanlangan fayl haqida axborot bеrish;
- Zarar еtgan arxivni qayta tiklash.
Tugmalar qatori ostida murojaat qilingan papka nomi yozilgan bo`ladi. Bizning misolimizda Widows ishchi stoli tasvirlangan
Oynada tanlangan papka tarkibi haqida to`rt ustunda
ya'ni, 1-ustun: fayl nomi;
2-ustun: fayl hajmi;
3-ustun: fayl tipi;
4-ustun: faylga qachon o`zgartirish kiritilganligi haqida axborot bеriladi.
Oynaning pastki qismidagi «Holat satri» da oynada bеlgilab olingan fayl miqdori va hajmi haqidagi axborot yoziladi.
Kompyuterda ishlaganda shunday holatlar yuzaga keladiki, qattiq diskdan hech qanday faylni o’chirmagan holda, joy bo’shatish talab qilinadi yoki disketa hajmidan kattaroq hajmga ega bo’lgan fayllarni disketaga yozish zarurati tug’iladi. Bunday holatlarda arxivator - dasturlar bizga yordam beradi.
Arxivatorlar - bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha fayllarni yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi.
Fayl-arxiv - hajmi, uning tartibiga kiradigan fayllar hajmdan kichik bo’ladi. Arxivning ixchamlanish darajasi fayl tiliga bog’liq, masalan, Word matn muxaririning barcha versiyalarining matnli fayllari, grafikaviy formatga ega bo’lgan fayllar va dasturlar fayllariga nisbatan yaxshiroq arxivlanadi.
Fayllarni kichraytirish va arxiv fayllarini ochish murakkab jarayon emas. Avvalo bo’sh fayl - arxiv yaratiladi va nomlanadi, so’ngra kichraytirish lozim bo’lgan fayllar tanlanadi va arxivatorga ularni arxivga qo’yish haqida buyruq beriladi.
Arxivator - dasturi belgilangan fayllar nusxasini arxivlab, siqilgan holda arxivga joylashtiriladi. Endi arxiv nushasini disketaga yozish mumkin yoki qattiq diskda joy bo’shatish maqsadida falylarning asl nusxasini o’chirib tashlash mumkin. Arxiv arxivlashtirilgan fayllarni ochish jarayoni ham oddiy. Arxivator - dasturi yordamida arxiv tarkibiga kiruvchi fayllar ro’yhatini ko’rish mumkin. Kerak bo’lgan fayllarni ochish haqida ham ularni belgilangan holda komanda berish mumkin. Bu holda ochilgan fayllarning nusxasi arxivlashgan holda arxivda qolaveradi va ular maxsus komanda berilgan holdagina o’chirilishi mumkin.
Arxivator - dasturlaridan foydalanish Internet tarmog’ining foydalangan holda ham talab etilishi mumkin. Ayrim fayllarni tarmoq orqali uzatish vaqtini qisqartirish maqsadida, ular Internetga arxiv shaklida joylashtiriladi. Ko’p hollarda bular dasturlar fayllari, hamda Word matn muxarriri va MS Excel elektron jadval redaktori formatidagi xujjat faylidir.
Amalda juda ko’p turli tipdagi arxivlar va undan ortiqroq ular bilan ishlaydigan arxivator-dasturlar mavjud. Ko’p hollarda .zip, .arj formatdagi arxivlar, oxirgi paytlarda esa .rar formatidagi arxivlardan foydalanilmoqda.
IBM firmasining Information Management System (IMS) tizimi (ko‘p tarqalgan va taniqli) tipik vakil bo‘ladi. Uning birinchi varianti 1968 yilda paydo bo‘lgan. Hozirgacha ko‘pgina ma’lumotlar bazasi u bilan ishlash imkoniyatiga ega. Bu MB da yangi texnologiyaga va yangi texnikaga o‘tishda etarlicha muammolarni olib keladi.
Iyerarxik MB tartiblangan daraxtlar to‘plamidan tuziladi. Yanada aniqrog‘i, bir xil turdagi daraxtlarning bir nechta tartiblangan nusxalari to‘plamidan iborat bo‘ladi. Daraxt turi bitta “ildizli” tur yozuvidan va tartiblangan bitta yoki bir nechta daraxt osti turlaridan (ular har biri daraxtning turidir) tashkil topadi. Daraxt turi umuman olganda iyerarxik ravishda tashkil topgan yozuvlar turlari to‘plamini tasvirlaydi.
Daraxt turiga misol (MBning iyerarxik sxemasi):
Bu erda “Rahbar” (Начальник) va “Xodimlar” (Сотрудники) uchun “Bo‘lim” (Отдел) ajdod y’ani davomchi bolib, “Rahbar” va “Xodimlar” esa “Bo‘lim” (avlodlari) davomchilaridir. Yozuv turlari orasida bog‘lanish mavjud.
Bunday sxemadagi ma’lumotlar bazasi quyidagi ko‘rinishda tasvirlanadi (biz daraxtning bitta nusxasini ko‘rsatayapmiz):
Barcha (avlod) davomchi turdagi nusxalar (ajdod) oldingi turdagi umumiy nusxalar bilan yaqin, ya’ni egizak deyiladi. MB uchun to‘liq pastdan -yuqoriga, chapdan-o‘nga o‘tish tartibi to‘liq (o‘rnatilgan) aniqlangan.
IMS da original va standart bo‘lmagan terminlar ishlatilgan: "сегмент" ornida "yozuv", hamda "MB yozuvi" tushunchasida barcha daraxtlar sigmenti tushuniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
