Фавқулодда вазиятлар, уларнинг турлари ва хусусиятлари. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишнинг ҳуқуқий асослари

Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишнинг ҳуқуқий асослари
Аҳолини ва ҳудудларни фавқулотда вазиятлардан муҳофаза қилишининг қонуний асосалрини Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қонунлари, Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ва фавқулотда вазиятлар вазирлигининг кўрсатма ва буйруқлари ташкил этади.Аҳолини ва ҳудудларни фавқулотда вазиятлардан муҳофаза қилишнинг моҳияти ва асоси. Бизга маълумки, ХХ асрнинг 60 йилларидан фуқаро муҳофазаси тизими фаолият кўрсатиб келган. Унинг асосий вазифаси тинчлик даврида ва уруш даврида, уруш шароитида мамалкат аҳолисини ялпи қиғрин қуроллари ва бошқа ҳужум воситаларидан ҳимоя қилиш, уруш шароитида мамалакат аҳолисини халқ хўжалиги объектларининг барқароро ишлашини таъминлаш ҳамда фалокат ўчоқларида қутқариш ва тиклаш ишларини ўз вақтида самарали амалга оширишдан иборат эди.Лекин аҳоли ҳаѐтига фақатгина оммавий қирғин қуроллари эмас, балки бошқа хавф хатарлар ҳам таҳдид солиб турадики, уларни назардан четга қочириш алсо мумкин эмас. Улар турли таббиий офатлар, авариялар, ҳалокатлардир. Содир бўлиб ўтган бир нечта ҳалокатлар (масалан Чернобил атом электр станциясидаги авария 25000 одамнинг ѐстиғини қуритган,
Спитак зилзиласи ва бошқалар). Фуқаро муҳофазасининг ўрни ва вазифаларига бошқача кўз билан қараш керак эканлигини кўрсатиб берди. Фуқаро мудофааси қўшинлари бундай йирик кўламдаги офатларга қарши курашишга тайѐр эмас эканлиги, фуқаро мудофааси вазифалари фақатгина ҳарбий давр чегарасида қолишлиги мумкин эмаслиги, улар олдига қўйилган вазифалар кўламини кенгайтириш лозимлиги аѐн бўлиб қолди. Эндиликда фуқаро мудофааси учун авария ҳалокат ва табиий офатларнинг оқибатларини тугатиш, авария қутқарув ишларини олиб бориш билан бирга содир бўлиши мумкин бўлган фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш, бундай вазиятларни башорат қилиш вазифаси етакчи рол ўйнаши лозим эди.1990 – йилларда келиб ядро уруши хавфи камаяди, биологик қуроллардан фойдаланиш чеклаб қўйилди, янги-янги замонавий қурол турлари кашф қилиндики, улар одамлар учун хавфли бўлмай, балки халқ хўжалиги объектларини ишдан чиқаришга қаратилган эди. Булар ҳаммаси фуқаро мудофааси тизими ўрнида янги бир тизим ташкил қилиши лозимлигини исботлаб берди.Статистик маълумотларга назар ташласак, 1960 – йилларда ер юзи аҳолисининг 1,6% (ҳар 62 кишидан бири) табиий офат, авария,фалокатлардан жабрланганлиги, 1990 –йилларга келиб эса бу кўрсаткич 3,5% (ҳар 29 кишидан бири) ни ташкил этганлигини кўрамиз. Бу эса ўз навбатида юқоридаги фикрларни тўғри эканлигини яна бир бор тасдиқлайди.