Favqulodda vaziyatlar va aholi muhofazasi

Zaruriy tadbirlar. Oʻt oʻchiruvchilar, DSENM xodimlari va tez tibbiy yordam chaqiriladi. Avariya hududi 400m. radiusda oʻrab olinadi. Zararlangan hududdagi aholi ogohlantiriladi, zarur boʻlsa evakuatsiya qilinadi.
Himoya vositalari sifatida V markali filtrlovchi va ajratuvchi gazniqob, L-1 himoya kostyumi va xlorvinil toladan tikilgan maxsus himoya kostyumidan foydalaniladi.
Zarasizlantirish (neytralizatsiya) - Ishqoriy eritmalar (20%li NaON, 10%li KON, temir kuporosi) yordamida amalga oshiriladi.
Birinchi tibbiy yordam. Jabrlanganlar ochiq havoga olib chiqiladi, iflos-langan kiyimlar yechiladi, teriga toʻkilgan kislota koʻp miqdordagi suv bilan yuvib tashlanadi. Ahvoli yomonlashsa darhol kasalxonaga yotqiziladi.
Sianid kislotasi.
Fizik-kimyoviy xossalari. Achchiq bodom hidiga ega oʻziga xos tiniq, rangsiz suyuqlik. T suyuq =13,3⁰ S, tkayn= +25,7 ⁰S. 20⁰ S da bugʻlari bosimi 612 mm sim.ust.ga teng. Qaynash temperaturasi pastligi va bugʻ bosimining yuqoriligi sababli juda tez uchuvchan. 20⁰S issiqlikda uning havodagi maksimal konsentratsiyasi 837-1100g/m³ ga yetadi. Sianid kislotasi bugʻlari havoda qishda-1soatda, yozda-qariyb 5 minutda bugʻlanib ketadi. Spirt, benzin va boshqa organik erituvchilarda eriydi, suvda har qanday hajmda eriydi.
Taʼsiri. Markaziy nerv sistemasi toʻqimalaridagi hujayralarda oksidlanish - qaytarilish jarayoni izdan chiqaradi, bosh aylanishi va harakat koordinatsiyasining buzilishiga olib keladi. Nafas olshning qiyinlashishiga va koʻz qorachiqlarining kattalashishiga olib keladi.
Zaruriy tadbirlar. Sianid kislotasi bugʻlari bilan zararlangan hududgaV, BKF, MKF va GP-5,7 markali gazniqoblarda, terini himoyalovchi KIX-4 va L-1 himoya kostyumlarini kiygan holda kiriladi. Jabrlanganlarni tezda zararlangan hududdan evakuatsiya qilinadi.
Zararsizlantirish(neytralizatsiya) - Bugʻlari yogʻoch, gʻisht va oziq-ovqat mahsulotlari, hamda, tekstil materiallarga oson adsorbsiyalanadi. Zaharlangan atmosferaga maxsus moslamalar yordamida koʻp miqdorda suv purkalganda tezda zaharliligi yoʻqoladi. Ochiq joylarda sianid kislotasi uchuvchan boʻlgani uchun degazatsiya qilib boʻlmaydi. Yopiq binolarni yaxshilab shamollatish yoki formalin purkash kerak.