Favqulodda vaziyatlar, ularning ta’rifi, turlari va hususiyatlari

О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga kо‘ra bizning mintaqada 7 xil FV turlari tasdiqlangan:

• Zilzilalar, yer surilishi;
• Sel, suv toshqinlari va boshqalar;
• Kimyoviy xavfli obyektlarda avariya va halokatlar (о‘tkir zaharli moddalarning ajralib chiqishi);
• Portlash va yong‘in xavfi mavjud obyektlardagi avariya va halokatlar;
• Temir yо‘l va boshqa transport vositalarida tashish paytidagi avariya va halokatlar;
• Xavfli epidemiyalarning tarqalishi;
• Radiоaktiv manbalardagi avariyalar

Favqulodda vaziyatning tavsifi .

Har qanday favqulodda vaziyatlar 8 ta kо‘rsatkich bо‘yicha aniqlanadi:

• Favqulodda vaziyatning nomlanishi (FV ni ta’rifi);
• FV ning mohiyati (mazmuni);
• FV ning sabablari;
• FV ning shikastlovchi omillari;
• FV da qaltislikni oshiruvchi omillar;
• FV ni oldindan bilish mumkinligi (monitoring, bashorat, ogohlantirish, yumshatish);
• FV ni bartaraf qilish (falokatdan qutqarish va boshqa kechiktirib bо‘lmaydigan ishlarni bajarish);
• Moddiy zararni aniqlash (bevosita va bilvosita

• FVning zararli va xavfli omillari ta’siri ostida joylashgan aholi, hayvonlar, inshootlar, moddiy resurslarni barchasi - «Shikastlanish о‘chog‘i» deyiladi. Oddiy (bir turli) shikastlanish о‘chog‘i deb, faqat bir shikastlovchi omil ta’sirida hosil bо‘ladigan о‘choq tushuniladi. Masalan: portlash, yong‘in natijasida buzilish, kimyoviy zaharlanish kuzatiladi. Murakkab (kо‘p turli) shikastlanish о‘chog‘i deganda bir necha shikastlovchi omillar ta’sirida yuzaga kelishi tushuniladi. Masalan, kimyo korxonasidagi portlash, binolarning buzilishiga, yong‘in, kimyoviy zaharlanish kabi oqibatlarga, yer silkinishi, kuchli bо‘ron, inshootlarning buzilishidan tashqari, suv toshqini, yong‘inlar, elektr tarmoqlarining ishdan chiqishi, zaharli gazlarning chiqib ketishi natijasida zaharlanish va boshqa talofotlarga olib kelishi mumkin.