Farovonlik jamiyati tushunchasi

«O’zbekistonningo'zistiqlolvataraqqiyotyo'li»asaridaquyidagivazifaniqo'yganedi:«O’zbekistonniyangilashvarivojlantirishningo'zyo'lito'rttaasosiynegizgaasoslanadi.Bunegizlar:

umuminsoniyqadriyatlargasodiqlik;

xalqimizningma'naviymerosinimustahkamlashvarivojlantirish;

insonningo'zimkoniyatlarinierkinnamoyonqilishi;

vatanparvarlik».

• Shu bilan birga, mustaqil O'zbekistonning kuch-qudrati manbayi -xalqimizning umuminsoniy qadriyatlarga sodiqligi ekanligini yana bir karra ta'kidlab ko'rsatib o'tadi.Sobiqittifoqdavrida«demokratiya»tamoyillarinihayotdajoriyetishniqobiostidamafkuralarpluralizmi,turlixildunyoqarashgaegabo'lish,siyosiypartiyalarningo'zaromuholifiyfaoliyatyuritishi,o'zaroraqobatdoshlik,milliyqadriyatlarvamadaniyatgaamalqilishuzoqdavrlarta'qiqlabkelinganligiuchunhammustaqillikningdastlabkidavridamilliyqadriyatlarninafaqatdemokratiyabilanuyg'unlashtirish,balkimilliyqadriyatlarnitiklashningo'zikattabirmuammogaaylanganedi

• ShuninguchunhammamlakatdabumuammolarnibartarafetishhaqidaPrezidentl.A.Karimovquyidagifikrlarnibildirganedi:«Siyosiyerkinliknianchatezvanizolarsizqo'lgakiritishmumkin.Bungasobiqsovetrespublikalariningsiyosiysuverenitetniqo'lgakiritishimisolbo'laoladi.Nisbatanteziqtisodiyerkinlikkaerishishmumkin.BunihambizSharqiyOsiyoningsanoatirivojlanganmamlakatlarimisolidako'ribturibmiz.Lekindavlatningichidasiyosiyerkinliklarnita'minlash—puxtao'ylab,hartomonnihisobgaolibyondashishni,odamlarongidauzoqmuddatmoslashishnitalabqiladiganjarayondir.Hozirgidemokratikjamiyatningengmuhimvoqeliklaridanbiriijtimoiyraqobatdir.Xalqimizningan'anaviyqadriyatlariubilanuyg'unlashtirilmog'ikerak.Bozortuzilmalaririvojlanibborgansariburaqobatanchabema'nitusolishi,ijtimoiyziddiyatgaaylanibketishimumkin.Bundayraqobatgama'rifiy,ijodiytusberishga,unimusobaqaga,bunyodkorlikkaaylantirishgabirinchinavbatdaiqtisodiyotbilanbog'liqboimagan,engawalo,madaniy-axloqiymexanizmlaryordamidaerishishmumkin.Bumexanizmlarqaytatiklanayotganmilliyqadriyatlarbilanhozirgizamonsivilizatsiyasisingdirayotganyashashme'yorlariningumumlashmasidaniboratbo'lmog'idarkor».

• Albatta,mustaqillike'lonqilinganpaytdajahonhamjamiyatiningmustaqilO'zbekistonnitanolishi,davlatimizningkengtashqisiyosiyvatashqiiqtisodiyfaoliyatio'zbekxalqiningma'naviyqadriyatlarivaimkoniyatlaritiklanishiga,o'ziniboshqa
• xalqlaroilasidagito'lahuquqlimillatsifatidaanglabyetishigayanadakattakuchbaxshetdi.Kengmiqyosdagixalqaroaloqalarjahonmadaniyatiniyanadachuqurroqbilish,umuminsoniyqadriyatlardanbahramandbo'lishuchunqulayshart-sharoitlaryaratdi.

• Milliy,umumbashariyvademokratikqadriyatlarsintezi—demokratikjamiyatqurishshartisifatidaO'zbekistonmamlakatihududidabirnechamingyillardavomidadavlatchilik,milliyvaetnoijtimoiyan'analariyashabkelmoqda.Ularninghammasimillatningshakllanishidamuhimrolo'ynab,hozirgimilliyqadriyatlamingshakllanishigaolibkeldi.Mazkurmilliyqadriyatlamingumummilliyxarakterkasbetadiganlarimillatningyashashtarziyokimillatningrivojlanishomilisifatidahamnamoyonbo'laboshladi.Mustaqillikningdastlabkidavridaesamazkurmilliyqadriyatlamingaksariyatiilgari,ya'niittifoqdavridatoptalgani,ijtimoiy-siyosatdanajratibqo'yilganligiuchunqaytadantiklanishjarayonigazaruratsezmoqdaedi.Endidemokratikjamiyatqurishvazifalarivaqaytadantiklanishzaruratipaydobo'lganligisabablimazkurmilliyqadriyatlaryangijamiyatqurishningtamoyillarisifatidanamoyonbo'laboshladi.

• Shuninguchunhammustaqillikningdastlabkidavridayuqoridakeltirilganmilliyqadriyatlardantashqariyanaquyidagiqadriyatlarnitiklashyangijamiyatqurishvazifalarisifatidanamoyonbo'laboshladi:
• xalqimizhayotidakuchlijamoachilikruhiyatiningsaqlanibqolganligi;
• oila,mahalla,el-yurtningharbirinsonuchunmuqaddasligi;
• ota-onavaboshqaruvrahbarlariganisbatanhurmat-ehtiromningsaqlanibqolganligi;
• millatningovozibo'lganonatiligabo'lganizzat-hurmatningkuchliligi;
• kattalarnihurmatqilish,kichiklarniizzatqilishodatlariningmavjudligi;
• jamiyatdaayolzotiganisbatanalohidahurmat-ehtiromko'nsatilishi;
• xalqimizningsabr-bardoshli,mehnatsevarekanligi;
• xalqimizo'rtasidahalollikvamehr-oqibatlilikningkengtarqalganligi;
• xalqimizmentalitetidao'zgarishlargadoirislohotlarnishoshilmay,asta-sekinolibborishgamoyilligi;
• xalqimizningtafakkurtarzivaijtimoiyqarashlariningrivojlanganligi;
• xalqimiz milliy ma'naviyati va madaniyatining o'ziga xos Sharqonaligi.

• Mustaqillikdavridamilliyqadriyatlamingfuqarolikjamiyatiqurish,demokratiktamoyillarnijamiyatdaqo'llashdagio'mimasalasinafaqatdavlatsiyosatidarajasigako'tarildi,balki,demokratikjamiyatqurishning«O’zbekmodeli»nitarkibiyqismisifatidae'tirofetildi.Chunki,birnechamingyillardavomidashakllanganmilliyqadriyatlardanbirdanigavozkechibbo'lmaganidek,millatningbirnechamingyillardaodatlanibqolganqadriyatlarisizhechqandayislohotlarniamalgaoshirolmasligitabiiybirholdir.Ayniqsa,Sharqolamidaturlixalqlarningbirnechamingyilliklarichidashakllantirganvarivojlantirganmilliyqadriyatlariyashashtarziningqirralarisifatidamahkamo'rnashganligi,unihechqandaykuchyo'qotaolmasligiuchunyangijamiyatqurishnihamularsizamalgaoshiribbo'lmaydi.

• Ittifoqdavridamilliyqadriyatlartazyiqlarvata'qiqlashlargauchraganbo'lsahamularxalqimizruhiyatida,tarixiyxotirasidasaqlanibqoldi.PrezidentI.A.Karimovbuhaqdaquyidagifikrnibildiradi.«Uzoqvaqtdavometganqattiqmafkuraviytazyiqqaqaramay,O'zbekistonxalqiavloddanavlodgao'tibkelgano'ztarixiyvamadaniyqadriyatlarinihamdao'zigaxosan'analarinisaqlabqolishgamuvaffaqbo'ldi».Mustaqillikningdastlabkidavridanboshlabmilliyqadriyatlarnitiklashdavlatsiyosatiningustuvoryo'nalishidarajasigako'tarildi.BusohadagidolzarbvazifalarniPrezidentI.A.Karimovquyidagichaifodalaganedi:«Bizma'naviyqadriyatlarnitiklashnimilliyo'zliknianglashningo'sishidan,xalqningma'naviysarchashmalariga,uningildizlarigaqaytishdaniboratuzviy,tabiiyjarayondebhisoblaymiz».

• MarkaziyOsiyoxalqlario'ztarixiytaraqqiyotijarayonidamintaqadayashaganbarchaxalqlargamansubbo'lganularnibirlashtiribturishgaqobilbo'lganmilliyqadriyatlarniyaratdi:tug'ilgan ota makon va ona yurtga ehtirom his-tuyg'ularining kuchli bo'lishi;
• ajdodlarnixotirlash,ularqoldirganqadriyatlargasadoqattuyg'ulariningmavjudligi;yoshiulug',mo'ysafidlarningobro'-e'tiborinijoyigaqo'yish,yoshlargag'amxo'rlikqilishvaulargaizzatko'rsatish;insoniymuomalavamunosabatlardama'naviyqadriyatlargaqat'iyamalqilish;ajdodlardanmerosbo'libqolganhayo,andisha,og’ir
• Vazminlik sabr toqat kabi qadriyatlarni saqlash,rivojlantirish va ularga amal qilish.

• Demokratikqadriyatlarningrivojlanishifaqatzamongaemas,balkimakonvakengliklar,ulardagitaraqqiyotbosqichlarigahambog'liqdir.Ularshakliyjihatdanmuayyankengliklardarivojlanadi.Masalan,ularningrivojlanishiuchunmuayyankengliklargazarurattug'iladi:mahalliy;milliy;mintaqaviy.Ulardashakllanganmahalliy,milliyvamintaqaviyqadriyatlarrivojlanibborganisariumuminsoniyahamiyatkasbetibboradi.

• O'zbekistondademokratikjamiyatqurishdamilliyqadriyatlardankengfoydalanishdantashqaridiniyqadriyatlarnitiklanishigahammuhimahamiyatberilmoqda.Chunki,aksariyatdiniyqadriyatlarmilliyqadriyatlarsifatidanamoyonbo'lishitabiiybirholdir.Milliyqadriyatlarham,diniyqadriyatlarhamfoziljamiyatqurishni,farovonlikni,komilinsonnishakllantirishni,ijtimoiyadolato'matishni,tinchlikni,millatlararoahilliknioliyqadriyatlarsifatidae'tirofetadi.Demokratikqadriyatlamingshakllanishibirnechapog'onalarvaularningo'zaroaloqadorligi,o'zarouyg'unlashuvinatijasidasodirbo'ladi.Tarixiyjarayonlarbuqadriyatlamingmahalliy,milliy,mintaqaviyvaumuminsoniyshakllardanamoyonbo'lishiniko'rsatdi.

• Tarixiyrivojlanishtajribasishuniko'rsatadiki,.Umuminsoniyvamdemokratikjamiyatniumuminsoniyvamilliyqadriyatlaruyg'unligisizbarpoetibbo'lmaydi.Umuminsoniyqadriyatlamingasosiyvazifasiolamnibilishvauniamaliyo'zgartirishningmuhimomilisifatidarivojlandiilliyqadriyatlaruyg'unligiinson
• ma'naviykamolatiningengmuhimomilisifatidae'tirofetildi.