Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Sakta belgilari 
Sakta  bilan  og’ir  uyqu  o’rtasidagi  farq  shuki,  sakta  bo’lgan  kishi 
xirillaydi,  chunki  uning  nafas  olishi  buzilgan  bo’ladi,  og’ir  uyquda  esa 
bunday bo’lmaydi. Sakta to’satdan paydo bo’ladi. Saktadan so’ ng ko’pincha 
bosh  og’rig’i,  bo’yin  tomirlarining  ko’chishi,  bosh  aylanishi,  ko’z  oldi 
qorong’ilashuvi,  butun  badanning  uchishi,  uyquda  tishlarni  g’ichirlatish, 
bosh  og’rig’i  va  lanjlik  paydo  bo’ladi.  Kasalning  siydigi  zangori  yoki  qora 
bo’lib, uvoq va kepaksimon cho’kma ko’rinadi. 
                           Davolash 
 Avvalambor  kasallikning  kelib  chiqish  sababi  aniqlanib  keyin 
davolanadi. Agar sakta hamkor a`zo sababli kelib chiqsa u a`zo davolanadi. 
Agar sakta qondan kelib chiqsa darhol o’sha tomirdan qon olinadi. 
Qon  olingandan  so’ng  ma`lum  bir  dorilar  bilan  huqna  qilinadi.  Hazmga 
yengil  ovqatlar,  gulob,  suyuq  orta  qaysi  ivitilgan  nonning  suvi  bilan 
cheklanadi.  Balg’amdan  bo’ladigan  saktada,  qon  ko’pligi  bilinsa,tomirdan 

---

177 
 
qon  olinadi.  Keyin  kuchli  darmon  bilan  huqna  qilinadi.  Hamda  yelim  va 
qoramol  o’tidan  tayyorlangan  shamchalar  quyiladi.  Yengil  ovqatlar 
ichiriladi.  So’ngra  kasalning  boshiga  va  boshqa  a`zolariga  qizdiruvchi 
kompresslar  bog’lanadi.  Bu  kompresslar  ukrop,  darmona,  tsitron  bargi, 
yalpiz,  tog’  jambil,  qashqarbeda,  kakliko’ti,  bo’ymodoron  kabi  o’tlarning 
suvi  bilan  tayyorlanadi.  Bemor  asta-sekin  tuzalgach  xammomga  tushiriladi, 
yengil badantarbiya qilinadi. 
DAVOLASH 
Saktaga olib keluvchi sabab   Davo choralari 
Sirtqi narsa bilan 
 aziyatlanish (travma) 
Sirtqi sababga qarshi chora-tadbir ko`rish 
Boshqa a`zo hamkorligi 
 bilan bo`lsa  
O`sha a`zoni davolash  
Qondan  
Chakka yo peshona tomirlaridan qon olish. Moddani 
boshdan 
 tushirish uchun huqna qilish. Miyani kuydiradigan, 
lekin  
qizdirmaydigan narsalarni  hidlatish  
Balg’amdan 
Qon ko`pligidan belgilari ham topilsa, qon olinadi.  
Kuchli dorilar bilan huqna qilinadi. Yelim va qoramol  
o`tidan tayyorlangan shamchalar qo`yiladi. Farfiyun 
xab  
dorisi ichiriladi.