Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Sharq   tabobatida bemorlarni davolash uch bosqichda olib borilgan:  
I  -  bosqichda  xastalik  sababi  aniqlangan  va  uni  to`laqonlik  davolashga 
tayyorlagan.  
II  -  bosqichda  bemor  tanasi    xastalikka  sabab  bo`lgan  xiltlardan  tozalangan, 
ya`ni tanqiya qilingan.  
III  -  bosqichda  tanqiya  qilingan  bemorga    parhez    taomlar  bilan    birga  davoli 
ozuqa yoki ozuqali davo buyurilib,  parvarish qilingan.  
Tanqiya  qilish  –  g’ayri  tabiiy  xiltdan  tanani  to`liq  tozalashdir.  Tanqiya  so`zi 
forscha  tildan  olingan  bo`lib,  "tozalash"  ma`nosini  bildiradi,  tanani  tanqiya  qilish 
uchun musxil va mulayyin darmonlardan foydalaniladi.  
Organizmni bo`shatilishiga (istifrog’ qilish)  10 ta holat dalil bo`ladi: 
1.To`lib ketish (imtilo) 

---

114 
 
2.Quvvat 
3.Mizoj 
4.Munosib holatlar 
5.Tashqi ko`rinish 
6.Yosh 
7.Fasl 
8.Shahar iqlimining xususiyatlari 
9.Bo`shatilishga odat qilinganligi 
10.Kasbi 
Shu    bo`shatilishga  teskari    dalillar  bo`lsa,  bo`shatish  man  qilinadi.  Badanning  
bo`shligi  va  shuningdek,  uch  quvvatdan  qaysi  biri  bo`lsa  ham,  birining  zaifligi  
bo`shatishni albatta man qiladi. 
 
Issiq  quruq  mizojda    bo`shatish  man  qilinadi.  Sovuq  ho`l  mizojda  ham 
issiqlikning  yo`qligi yoki kuchsizligi tufayli  bo`shatish man qilinadi. Ammo, issiq 
ho`l  mizojda  organizmni  bo`shatishga    keng  ruxsat  beriladi.  Kishi  juda  ozg’in, 
badani  g’ovak  va    bo`sh  bo`lsa  dori  bilan  tadbir  qilishning  va  sovuq  ham  ho`llik 
tomoniga  olib  boradigan  yaxshi  qon  paydo  qiluvchi  narsalar  bilan  ovqatlantirish 
kerak. 
 
O`ta  ketgan  semizlikda  ham  bo`shatish  man  qilinadi,  bunda  sovuqning 
ustunlik  qilish  xavfi  va  go`shtning  tomirlarni    siqishi  va  bo`shatish  vaqtida  ularni 
bekitish  xavfi  bor.  Bunday  vaqtda  issiqlik  kamayib  qoladi  yoki  chiqindilar  ichki 
a`zolarga  quyiladi.  Qattiq  issiq  va  qattiq  sovuqda  ham  bo`shatish  qilinadi.  Janub 
tomonda  bo`lgan  juda  issiq  mamlakatlarda  ham  bo`shatish  man  qilinadi,  chunki 
surgi  dorilarning  ko`pchiligi  issiqlik  bo`lib, ikki  issiqlikning  va  tortuvchining  birga 
kelishiga  chidab  bo`lmaydi,  bu  holda  quvvatlar  kuchsizlanadi.  Tashqaridagi    issiq 
sirtga, dori esa ichga tortadi, natijada qarama - qarshi tortishuv bo`lib, xilt o`z joyida 

---

115 
 
turib qoladi. Shimol tomonning qattiq  sovuq va  bo`shatilishga kam odat qilinganlik 
uchun ham bo`shatilishni man qiladi. 
 
Ko`p  terlash  bilan  aloqali  bo`lgan  kasb,  masalan  hammom    xodimi  va 
hammollik  va  umuman  og’ir  mehnat  bilan    aloqador  boshqa  kasblarda  ham  
bo’shatish ham man qilinadi.