Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

4.3. §.Quloq kasalliklarini sharqona usulda  tashxislash va davolash  
Quloq  anatomiyasi 

---

191 
 
 Quloq  eshitish  uchun  yaratilgan  a`zodir.  Hamma  ovozni  qamrab  jaranglatish 
uchun unga egri-bugri quloq suprasi va toshsimon suyakning ichidan o`tgan burama 
qiyshiq  teshik  qo`yilgan.  Tog’ay  suyakning  qalinligi  kam  bo`la  turib,  havoning 
ichkariga tomon bo`lgan masofasini uzaytirish uchun u teshik burama qilingan. Agar 
teshik buralmay  to`g’ri o’tganda masofa qisqa bo`lar edi. Haddan tashqari issiq va 
sovuqning  quloq  ichkarisiga  to`satdan  tegmasligi,    balki  asta-sekin  yetishi  uchun 
masofa uzaytirilgan. 
Quloqning burama teshigi ichida havo to`xtab turadigan bo`shliqqa borib yetadi. 
U  bo’shliqning  ichki  sathiga  miyaning  juft  asablaridan  bo`lgan  beshinchi  juftdan 
keluvchi  eshituvchi  asab  tolalari  yoyilgan.  Bu  tolalar  havoning  urilishidan  va 
kayfiyatidan  ta`sirlanmasligi  uchun  ancha  pishiq  qilingan.  Ovoz  to`lqini  o`sha 
bo`shliqdagi tolalarga borib yetsa,   eshitish quvvati uni sezadi. 
Shu    asablarning  eshitishdagi  vazifasi  ko`z  gavharining  ko`rishdagi  vazifasiga 
o`xshaydi.  Quloqning boshqa a`zolarning  ko`z gavhariga xizmat qilishi, ya`ni uni 
saqlash yoki unga yordam berish uchun yaratilgan va u gavharni o`rab olgan tabaqa 
va suyuqliklarga o`xshaydi. Quloq teshigi esa, qorachiq teshigi kabidir. 
 Quloq  tog’aydan  yaratilgan,  chunki  etdan  yoki  po`stdan  yaratilganda,  undagi 
chuqurlik  va  egrilik  shakli  saqlanmas  edi.  Suyakdan  yaratilganda  esa,  har  bir 
to`qnashishda aziyatlanar va aziyat berar edi. Shunga ko`ra, u shakli, saqlanishi bilan 
birga bukilishi oson bo`lishi uchun tog’aydan yaratilgan. 
Quloq boshning ikki tomonida joylashgan. Old tomon ko`rish uchun muvofiqroq 
bo`lgani  sababli,  ko`z  oldinga  qo`yildi.  Soch  va  bosh  kiyimning  tagida  berkilib 
qolmasligi  uchun  odamlarda  quloqni  soch  o`sadigan  joyning  tagiga  joylashtirdi. 
Ba`zida  quloq  kasalliklari  odamni  o`ldiradi.  Ko`pincha  quloq  og’riqlaridan  qattiq 
isitmalar paydo bo`ladi. 
QULOQ  KASALLIKLARINING  IBN  SINO  BO`YICHA  
KLASSIFIKATSIYASI 

---

192 
 
■-Tug’ma quloq  kasalliklari 
■-Tabiiy quloq kasalliklari 
-TUG’MA  QULOQ  KASALLIKLARI: 
  
■-Samam - eshituv yo`li berk ( tug’ma karlik ) 
  
■-Tarsh - eshituv yo`lida nuqson borligi tufayli nisbiy karlik. 
  
■-Vakr - eshituv nervining atreziyasi. 
TABIIY QULOQ  KASALLIKLARI: 
  
■-Miya zararlanishiga bog’liq kasalliklar ; 
  
■-Yaqin joylashgan a`zolar zararlanishiga bog’liq kasalliklar; 
  
■-Eshitish quvvatiga bog’liq kasalliklar: 
              -Asabda bo`ladigan ofatlar; 
              -Teshikda bo`ladigan ofatlar 
ESHITISHGA  YETADIGAN  ZARAR SABABLARI: 
  
■-Zarar  miyaning  hamkorligidan  bo`lgani  kabi,  biror  a`zoning 
hamkorligidan; 
  
■-Dastlab  tishlar  chiqayotganda  va  og’riyotganda  bo`lgani  kabi,  quloqqa 
qo`shni        
               a`zolardan birisining hamkorligi bilan bo`ladi; 
  
■-Ofat goho eshitish quvvatiga xos, ya`ni u asabda yo teshikda bo`ladi.   
QULOQ  OG’RIG’I : 
  
■-Buzuq mizojdan; 
  
■-Shishdan; 
  
■-Toshmadan; 
  
Uzluksizlikning buzilishidan paydo bo`ladi.