Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Hayvon mahsulotlaridan   dorivor  sifatida yosh va sog’lomlari tanlanadi.   
Hayvonlarning  yuragi,  miyasi,  jigari,  talog’i,  suyak  iligi  va  boshqa  qismlaridan 
dorivor vositalar olinadi. 
Dorilarning   umumiy, xususiy va umumiy ta`siriga o`xshash ta`sirlari bo`lib: 
1.Umumiy ta`sirlari - qizdirish, sovitish, tortish, itarish, biriktirish va hokazo 
2.Xususiy ta`siri - har bir kasallikka xos ta`siri 
3.Umumiy  ta`siriga  o`xshash  ta`siri  -  ichni  suruvchi,  siydik  haydovchi  va  hayz 
qonini yurituvchi  kabi ta`sirlari bor. 
Dorilarning quyidagi  sifatlari  (hidi, rangi, mazasiga ko`ra) mavjud: 

---

139 
 
-latif dori 
-zich tuzilgan dori 
-yopishqoq dori 
-uvalanuvchi dori 
-qotuvchi dori 
-shilliqli dori 
-yog’li dori …hokazolar. 
Sharqona tabobatda  quyidagi o`lchov birliklari  ishlatilgan: 
-1Dirham - 3gr 
-1Funduq - 4,25gr 
-1Donaq - 0,5gr 
-1Misqol - 4,25gr 
-1Uqiya - 29,75gr 
-1Qirot - 0,19gr 
O`simlik  xom  ashyosidan  olinadigan  mahsulotlarga  damlama,  qaynatma  va 
fitopreparatlardan - nastoyka, ekstraktlar kiradi. Damlama va qaynatmalar,  o`simlik 
xom  ashyosining  suvdagi  ajratmalari  yoki  shu    maqsadda  alohida  tayyorlangan 
ekstraktlarning  suvdagi  eritmasidan  iborat.  Ular  past,    xushbo’y  hidli  suyuqlik 
bo`lib, ularni  ishlatishdan oldin chayqatish kerak. Ularning tarkibidagi moddalar tez 
parchalanganligi uchun ko`pi bilan salqin joyda 3-4 kungacha saqlanadi. Ichishga va 
surtishga ishlatiladi. 
Galen  preparatlari,  ya`ni,  nastoyka  va  ekstraktlar    o`simlik  xom  ashyosidan 
olinadigan va tarkibi murakkab ajratmalar bo`lib, ular shifobaxsh xossasi bo`lmagan 
ballast moddalardan qisman  tozalangan bo`ladi. 
Nastoykalar o`simlik xom ashyosidan olinadigan  spirtli, spirt - suvli yoki spirt - 
efirli  bo`ladi.  Ular  tiniq  rangli  suyuqlik  bo`lib,  tayyorlangan  o`simlik  hidiga  ega 
bo`ladi. 

---

140 
 
Ekstraktlar dori moddasini o`simlik xom ashyosidan spirt ta`sirida ajratib olinib, 
hosil  qilinadi.  Ular  nastoykalardan  yuqori  konsentrasiyasi  bilan  farq  qiladi. 
Konsistensiyasiga ko`ra suyuq, quyuq va quruq turlarga bo`linadi.