Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

                                                    Safro xilti. 
            Tabiiy safro xilti - qonning yuqori yengil qismi bo`lib,  toza, o`tkir hidli,  
rangi  sariq  qizilga  moyil,  agar  juda  qizib  ketsa  kuchli  qizil  rangda  bo`ladi.  Tabiiy 
safro jigarda hosil bo`ladi va ikki qismga bo`linadi: bir qismi qonga qo`shilib ketadi, 
ikkinchi qismi esa sof o`t bo`lib, tinib o`t qopchasiga boradi.  
            Tabiiy safroning qonga qo`shilishi natijasida organizmning unga bo`lgan 
ehtiyoji qondiriladi.  
            Zarurati  shundan  iboratki,  u  safro  mizojiga    yaqin  a`zoni  oziqlantiradi. 
Manfaati, qonni latiflashtirish, suyultirib tor va ingichka yo`llardan o`tkazish.  
  Umumiy  manfaati:  organizm  namligini  ta`minlab,    tana  tabiiy  haroratini  hosil 
bo`lishida ishtirok etadi.  

---

45 
 
            Tabiiy  sof  safroning  o`t  qopchasiga  jamlanishi  ham  zarurat  va  manfaat 
uchun  bo`ladi.  Zarurati  bir  a`zo  o`t  qopchasini  oziqlantirish,  ikkinchi  zarurati 
shundan  iboratki,  u  butun  organizmga  taaluqli  bo`lib,  organizmni  ortiqcha  narsa 
chiqindilardan xalos qiladi.  
           Ibn Sino ta`biri bilan aytganda: manfaatning  ikki turi mavjud. Birinchisi, 
ichaklarni  quyqa  g’aliz,  yopishqoq  balg’amlardan  tozalaydi.  Ikkinchisi,  ichakni  va 
orqa  chiqaruv  teshigining  mushagini  qitiqlab,  hojatni  his  ettiradi  va  kishini 
tashqariga chiqishiga muhtoj qiladi.  
Ibn Sino  ta`limotiga asoslanib quyidagilarni qo`shimcha qilamiz.  
1.O`t  qopchasiga  to`plangan  safro  12  barmoqli  ichakka  o`tgandan  so`ng 
darvozabon  (oshqozonning  pilorik  qismi)  kaliti  bo`lib,  uni  ochilib  yopilishini 
ta`minlaydi.  
2.Ichaklarga o`tgan o`t ularning devorlarini quyuq-g’aliz balg’amlardan tozalash 
bilan  birga  ichak  devorlarini  moylaydi  va  ularning  shilinishiga  yo`l  qo`ymaydi, 
o`zidagi harorat bilan ichaklar haroratini ta`minlaydi.  
3.Hozirgi  zamon  tibbiyoti  tili  bilan  aytganda,  ichaklar  ichidagi  muhitni  bir 
me`yorida saqlab, u yerdagi mikrofloralar uchun muhit yaratadi.