Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Ichak  bavosirini umumiy davolash qonuniyatlari. 
Ichak  bavosirni  boshqa  tana  xastaliklarini  davolashdek  maxsus  qonuniyat 
asosida  bajariladi,  aks  holda  qilingan  xato  tuzalmaydigan  katta    asoratlarga  sabab 
bo`lib, inson umriga zomin bo`lishi hech gap emas.  
    Ichak bavosirining umumiy davolash qonuniyatlari 3 bosqichda bajariladi. 

---

306 
 
Bavosirni, tanani davolashdan boshlab, uni yomon sifatli g’ayritabiiy savdo xiltli 
qondan tanqiya qilish maqsadida:  
1.    Bemorning    sofin,    yoki  boldir  paylari  o`rtasidagi  tomiri  yoki  eng  yaxshisi 
mobiz  tomirlarini  fasd  qilib,  to  bemor  qaltirab,  xafaqon  boshlangunga  qadar  yoki 
bo`lmasa qora rangli qon tiniqlashib  qizil tusga kirguncha qon olinadi. 
2.  Yoki  bo`lmasa  ikki  yonbosh  o`rtasini  tilib  alangali  qortiq  solib,  bavosirga 
sabab bo`ladigan savdoviy xiltli qon olinib tana tanqiya qilinadi.  
  Ko`pgina    Buxorolik  tabiblar  bavosiri  bor  bemorlarni  hijomat  qilib  tanqiya 
qiladilar.  Bu  uslub  ko`pincha  ichki  bavosirni  davolash  uchun  qo`llaniladi  va 
quyidagicha  bajariladi:  buning  uchun  bemor  sajdaga  bosh  qo`yayotgan  musulmon 
holatini  oladi,  bemor  ma`qadiga  alangali  qortiq  qo`yiladi  va    uning  yordamida  
to`g’ri ichak tashqariga ag’darilib, bavosir tugunlari tashqariga chiqariladi va bavosir 
tugunlarini  o`rtasidan  nashtar  yordamida  tilib  tugunlar  ochiladi  va  qoni  oqiziladi.  
Bavosir  tugunlarini    og’riqsiz  ochish  maqsadida  cho`pda  pishirilgan  piyoz  yoki 
gandanoni  sariqyog’  bilan  aralashmasini  oldin  bavosir  tugunlariga      qo`yib,  keyin 
ularni  ochiladi.  Shuningdek,  bavosir  tugunlarini  shishib  ketmasligi  uchun  bemorni 
qaynatilgan burishtiruvchi suvlarga o`tqaziladi.  Bu suvlar quyidagicha tayyorlanadi: 
mis  idishda    anor  po`stini  olib  sirkada  qaynatib  pishiriladi  va  uning  hajmicha  issiq 
suv qo`shib shu  aralashmaga bemor o`tkaziladi,  so`ngra bavosir tugunlari ochiladi. 
Hajomat qilib bavosir tugunlaridan g’ayritabiiy  savdo xiltli qonlar chiqariladi so`ng 
jarohatga et undiruvchi malhamlar qo`yib davolaniladi.  
3.  Bavosirni  tanqiya  qilishda  zuluk  ham  solinadi,  buning  uchun  yosh  chaqqon 
sifatli  zuluklarni  tanlab  olib,  dum  suyagi  ustiga  qo`yib  qon  olinadi,  zuluk  solish 
asosan kuchsiz va qari kishilarda qo`llaniladi.  
Bemorlarni tanqiya qilishda, uning  umumiy qonuniyatlariga amal qilingan holda 
bajariladi.  

---

307 
 
Agar  bavosir  sababi  jigar  va  taloq  o`rtasidagi  nomutanosiblik  sababli    paydo 
bo`lgan  g’ayritabiiy  savdoli  qon  bo`lsa,  unda  jigar  va  taloq  o`rtasidagi 
nomutanosiblikni davolab, so`ngra bavosir xastaligi davolaniladi.