Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Tupuk va so`lakning ko`payishi va uyquda 
 so`lak oqib qolishi 
        Bu  hol  goho  issiq  va  ho`llikning,  ayniqsa  me`dada  ko`payishidan,  goho 
faqatgina    issiqning  kuchayganligidan    paydo    bo`ladi.  Masalan,  ro’za  tutgan, 
ovqatni oz yeydigan yoki ovqatsiz qolgan kishida to ovqatlangunicha hamisha tupuk 
kelaveradi, ovqatlangach bosiladi. Goho bu narsa balg’amdan va sovuqdan bo`ladi. 
 Davolash.  Agar  bu  issiqdan  bo`lsa,  oldin  bosliq  tomiridan  qon  olish,  qiyom 
qilingan  nordon  shiralar,  sovuqlik  nordon  mevalar  va  ko`p  suv  aralashtirib 
eskirmagan  nabiz  sharobi  iste`mol  qildirish  kerak.  Ovqat  baliqdan,  uloq  va  qush 
go`shti  kabi  yengil  go`shtlardan  tayyorlanadi.  Yasmiq,  tatim  va  bunga  o`xshash 
narsalardan tayyorlanadigan burishtiruvchi qaynatmalar bilan og’izni doimo chayqab 
turiladi. 
Bu  kasallik  sovuq  mizojlilik    va    balg’amdan  bo`lsa,  o`ziga  ma`lum  narsalar 
yordami bilan haftada ikki yoki uch marta qustiriladi va har haftada bir marta mana 
shu    tarkibdagi  dorini  ichiriladi  ikki  dirham  iyoraj  fiqro,  ikki  donah  tuz,  rum 
arpabodiyoni juvonaning har biridan bir donak olib asal sikanjubini yoki skan- jubini 
buzuriy  bilan  ichiriladi.  Undan        keyin  taryoq        va  issiqlik  juvorishlar  iste`mol 
qilinadi. 

---

220 
 
Unday  bemorning  ovqati  esa,  xushbo`y dorivorlar,    sarimsoq va xardal bilan 
qaynatilgan  jo`ja  go`shtlari  bo`lishi  kerak.  Kechqurunlari  lochira  murriy  bilan 
yeyiladi, keyin issiq suv ichiladi, uyqudan oldin bemor tishini yuvishi kerak. 
Quyidagicha  davolash  usuli  yaxshi  va  umumiy  davolash  tadbirlaridandir:    yirik 
qilib yanchilgan tuzdan  bir  dirham  har kuni  yangi sachratqi bilan qo`shib yeyiladi, 
keyin  kichik  atriful  iste`mol  qilinadi  va  doimo  tishni  maxsus  uzun  cho`p  misvok 
bilan  yuvib  turiladi.  Qovurilgan  sichqonni  yedirib        ko`rilganda        uning,  ayniqsa    
bolalar uchun  foydali  ekani  ko`rildi.