Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Yopiq bavosirni davolash. 
Yopiq bavosirni davolashdan maqsad, uni tugunlarini ochish bilan qonini oqizib 
tanani tozalashdan iborat. 
Yopiq bavosirni ochish va qonini oqizish qonuniyatlari
. 
Buning uchun bemor avvalo hamomda cho`miltirilib bavosir tugunlari 
yumshatiladi va sofin yoki mobiz tomirlaridan fasd qilinib toki bemor kuchsizlanib 
xafaqon paydo bo`lguncha, yoki qon rangi qoradan tiniqlashib qizil tusga kirguncha 
qon olinadi yoki bo`lmasa, shaftoli yoki achchiq o`rik donagini yog’i, tuya 
o`rkachining yog’i, tog’ echkisining iligi, muql va boshqa shularga o`xshash 
dorilarning har birini alohida-alohida yoki hammasini qo`shib, surtib bavosir 
tugunini ochib qonni oqizishga erishiladi. Bundan so`ng achchiq piyozni shirasini 
qo`llaymiz. Agar bu muolajalar natija bermasa shularga ya`tutlar (sutli o`tlar), tog’ 
mayizi, kaptar tezagini qo`shib surtma yoki shiyof qilinadi. Gazak o`t va 
moychechakni qo`llab ham tugunlarni ochib qonni oqizish mumkin. Katta ko`zli 
moychechakni o`zini yoki yog’ini iste`moli, teri teshiklarini kengaytirib, qonni 
yurishtirish xususiyatiga ega.
Xalilani urug’lar bilan qo`shib ishlatilsa ham bunday xususiyatni namoyon 
qiladi. Tugun ichida qon yurishmay qolgan bo`lsa, unda qonni yurishtirish uchun 
qanzal etidan uch dirham, achchiq bodomdan to`rt dirham olib, uzun pilik yasab 

---

311 
ma`qadga shiyof qilinadi va shiyofni har soatda yangilab turiladi. Chunonchi olti 
soatda olti marta shiyof almashtiriladi 
Tugunsiz, ya`ni bodli bavosirni davolash. 
Bu bemorlarga bodbur darmonlar iste`molga buyuriladi. Bu darmon tarkibi: 
bemorga bir hafta davomida nahorda ikki arpa kattaligidagi mo`miyoni mol charvisi 
bilan iste`molga buyuriladi. Sofin yoki mobiz tomirlaridan qon olinadi yoki 
bo`lmasa dum suyagi ustiga zuluk solib davolaniladi.