Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Jigardagi tabiiy mizojlarning belgilari. 
Mizoj turi 
Tabiiy issiq mizoj belgilari: Jigar venalarining kengligi, badanning issiqligi, 
qovurg’a tog’aylari ustida junlarning ko`pligi, ovqat va ichkilikka ishtahaning 
kuchliligi bilan namoyon bo`ladi. 
Tabiiy sovuq mizoj belgilari: Jigar venalarining torayishi,badanning sovuq 
bo`lishi, qovurg’a tog’aylari ustida junlarning siyrakligi, ishtahaning kuchsizligi va 
quvvati kuchsiz, qoni suvsimon suyuq bo`ladi. 
Tabiiy quruq mizoj belgilari: qonning kamligi, quyuqligi, jigar venalari 
devorining qattiqligi, butun badanning quruq bo`lishi, junlarning qalinligi, jigari 
quruq bo`ladi. 
Tabiiy ho’l mizoj belgilari: qoni ko`p va suyuq, jigar venalari devorining 
yumshoqligi,butun badanning ho’l bo`lishi (doimiy ter bosishi), jigari ho’l, rutubatli 
bo`ladi. 

---

317 
Ibn Sino ta`limotida jigar kasalliklari quyidagicha 
klassifikasiyalanadi: 
1.Jigarning mizoj buzilishi kasalliklari (moddali va moddasiz)
2.Jigar kuchsizligi 
3.Jigarning tarkib kasalliklari (jigar sirrozlari) 
4.Uzluksizlikning buzilishi kasalliklari (har xil travmalar natijasida
jigarning yorilishi) 
5.Jigar shishlari (exinokokkli kistalar, jigar gemangiomalari, jigar rak
kasalliklari) 
6.Hamkor a`zolar kasalliklari (surunkali gepatoxolesistitlar, surunkali
gepatoxolesistopankreatitlar) 
Jigar kuchsizligi 
Bu shish yoki yiringli shishdan iborat ravshan bir narsa bo’lmasdan turib, jigar 
faoliyatining pasayishidir. Jigar kuchsizligi doimo jigar kasalliklaridan keyin keladi 
va u moddasiz yoki moddali buzilgan mizoj sababli bo`lib, u 2 xil ko’rinishda, ya`ni 
jigarning o’zidan yoki jigar bilan hamkorlik qiluvchi a`zodan kelib chiqadi. 
Jigarning o’zidan kelib chiqadigan jigar kuchsizligi belgilari: 
Teri rangi ko`pincha sarg’ish va oqish, ba`zan ko’kimtir xira bo`lishi 
Axlat va siydikning go`sht yuvindisiga o`xshash bo`lishi 
Buzilgan issiq mizojda ichning loyqa sharob keyin kuygan qonga o’xshab
o’tishi. 
Buzilgan sovuq mizojda ichning badbo’y qon kabi o’tishi 
O’ng qovurg’a ostidagi doimiy simillovchi og’riq kabilar kuzatiladi.