Farmatsevtika ishini tashkil

Qalbaki dori vositalarining standartga muvofiq kelmaslik
ko‘rsatkichlari
Q albakilashtirilgan dori vositalari m e’yoriy hujjatlam ing 
asosan beshta ko'rsatkichi talabiga javob bermaydi: «jihozlash», 
«yorliqlanishi», «tashqi krinishi», «chinligi» va «ta’sir etuvchi 
m oddalar miqdori». Dori vositasining birinchi uchta ko'rsatkich 
bo'yicha standartga muvofiq kelmasligini vizual aniqlash mumkin. 
Q uyida qalbakilashtirishning te z -te z uchraydigan belgilarini 
keltiramiz.
«Yorliqlanishi» bo‘yicha qalbakilashtirilgan dori vositalarining 
asl nushalardan asosiy farqlanadigan belgilari quyidagilar: ko‘p 
hollarda yorliqlam ing kseronusxa boMishi, shtrix kodlari, ishlab 
chiqaruvchi korxonaning nomi, qayd etish raqami boMmasligi, 
yozuvlaming noaniq va notekis boMishi, ayrim hollarda grammatik 
xatoliklar uchraydi yoki ayrim harflari belgilangan tartib d a 
bosilmaganligidir.
«Jihozlash» ko'rsatkichi 
b o ‘y i c h a
quyidagi belgilar bilan 
farqlanadi: ikkilamchi joylash qutisining notekis yelimlanganligi, 
«ishlatish bo'yicha yo‘riqnom a»ning qutilarga aksariyat holda 
notekis joylashtirilganligi.
«Tasvirlanishi» ko'rsatkichi bo'yicha dori shaklining rangi 
asildan farq qiladi, ko‘p hollarda to 'q ro q , tabletkalaming yuzasida 
yot dogMaming boMishi, ampulalar nostandart, turli oMchamlarda 
boMishi, bir xil toMdirilmaganligi va nuqsonli kavsharlanishi, 
yorliqlaming notekis yelimlanishi mumkin.
Hozirgi kunda 0 ‘zbekiston Respublikasida aniqlangan qalbaki 
dori vositalarining tahlil natijalari bo'yicha salmogMni quyidagicha 
taqsimlash mumkin:
— Tashqi ko‘rinishi, jihozlanishi va yorliqlanishi — 50—60%;
— Chinligi - 2 5 -3 5 % ;
— M iqdoriy tahlili — 5—10%;
— Boshqa ko‘rsatkichlar — 1—2%.
Yuqori texnologiyaga ega boMgan qalbaki dori vositalarini 
faqat mutaxassislargina asl nusxadan farqtay oladilar, chunki ular 
maxsus aniqlanadigan ayrim ko‘rsatkichlar bilan farqlanadi. 
Bunday qalbaki dorilar dorixona tarmogMda tez-tez uchrab turadi.
149

---

Barcha dori vositalarini qalbakilashtirish holatlari «Dori- 
Darmon» AK tizimidagi nazorat-tahlil laboratoriyada ham da Dori 
vositalari va tibbiy texnika sifatini nazorat qilish Bosh boshqar- 
masining sertifikatlashtirish idorasi tom onidan aniqlanm oqda. 
Qalbaki dori vositalarining asosiy qismi Respublikamizga xorijdan 
kirib keladi (H indiston, Xitoy, Polsha va M D H mamlakatlari). 
«Pliva», «Aventis», «Ebeve», «Novartis», «Elay-Lilli» va boshqa 
xorijiy ishlab chiqaruvchi firmalarining qalbakilashtirilgan dori 
vositalari h a m 0 ‘zbekistonda an iqlangan. Shu bilan birga, 
Rossiyaning «Biosintez» OAJ, «Krasfarma» OAJ, «Bioximik» 
OAJ, «Ay Si En Tom sk xim farm zavod» OAJ kabi ishlab 
chiqaruvchi firm alarining qalbaki dorilari ham farm atsevtik 
bozorimizda uchraydi.