Farmatsevtik kimyo

3-LABORATORIYA MASHG„ULOT: Dori moddalar fizik konstantalarini aniqlash 

(suyuqlanish, qaynash harorati). Dori moddalari va ularning eritmalarini zichligini 

aniqlashning farmakopeyaviy usullari.   

Ishdan  maqsad:  Dori  moddalar  fizik  konstantalarini  aniqlash  (suyuqlanish,  qaynash 

harorati).  Dori  moddalari  va  ularning  eritmalarini  zichligini  aniqlashning  farmakopeyaviy 

usullarini o‗rgatishdan iborat.  

Masalaning  qo„yilishi:  Dori  moddalar  fizik  konstantalarini  aniqlash  (suyuqlanish, 

qaynash  harorati).  Dori  moddalari  va  ularning  eritmalarini  zichligini  aniqlashning 

farmakopeyaviy usullarini aniqlash lozim. 

Ishni bajarish uchun namuna 

Suyuqlanish haroratini aniqlash. 

Tahlil uchun terpingidrat beriladi. 

Aniqlash tartibi: 

Suyuq agregat holatidagi 10 g aniqlanuvchi modda (modda qattiq bo‘lsa pastroq 

haroratda  suyultirib  olinadi)  uskunaning  ichki  probirkasiga  solinib,  simob  sharchasi 

aniqlanuvchi modda qatlamining o‘rtasida turadigan qilib termometr o‘rnatiladi. So‘ngra 

probirka  modda  bilan  birgalikda  tashqi  probirkaga  mahkamlanib,  harorati  kutilayotgan 

qotish  haroratidan  5

0

S  ga  past  suyuqlik  solingan  stakanga  joylashtiriladi.  Aniqlanuvchi 

moddani  aralashtirib  turilib,  har  30  sekundda  harorat  kuzatib  boriladi.  Dastlab 

haroratning sekinlik bilan pasayishi qattiq faza hosil bo‘lgach, ma’lum muddatga doimiy 

qolishi, so‘ng yana pasayishi kuzatiladi. Moddaning qotishi boshlangan dastlabki doimiy 

harorat belgilanib, qotish harorati deb belgilanadi. 

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

350 

Kutilgan qotish haroratida modda suyuqligicha qolgan taqdirda, u yana 1-2

0

S ga 

sovitilib,  aniqlanuvchi  moddaning  kristall  zarrachasini  qo‘shish  orqali  qotishiga 

erishiladi.